________________
૫૧
અજીવતત્ત્વના ભેદો
સંસ્કૃત અનુવાદ Mય પુસ્ના:, નમ: નિઃia વન્યગીવાડા चलनस्वभावो धर्मः, स्थिरसंस्थानोऽधर्मश्च ॥९॥ अवकाश आकाशं, पुद्गलजीवानां पुद्गलाश्चतुर्की । स्कन्धा देशप्रदेशाः, परमाणवश्चैव ज्ञातव्याः ॥१०॥
શબ્દાર્થ - ગાથા ૯મીનો ધ = ધર્માસ્તિકાય
૩મવા = અજીવ અધમ = અધર્માસ્તિકાય
વલસરાવો = ચાલવામાં પુત = પુદ્ગલાસ્તિકાય
સહાય આપવાના સ્વભાવવાળો નE = આકાશાસ્તિકાય
ધો = ધર્માસ્તિકાય છે નિો = કાળ
રિસંવાળો = સ્થિર રહેવામાં પંર = પાંચ (એ પાંચ)
સહાય આપવાના સ્વભાવવાળો હૃતિ = છે.
(અહીં સંત એટલે સ્વભાવ અમો = અધર્માસ્તિકાય છે.
અર્થ છે) શબ્દાર્થ - ગાથા ૧૦મીનો ગવારો = અવકાશ (આપવાના વંધા-ધ = (આખો ભાગ) સ્વભાવવાળો)
ટેસ= દેશ (અંધથી ન્યૂન ભાગ) માસં = આકાશાસ્તિકાય છે.
પાસા = પ્રદેશો (સ્કંધપ્રતિબદ્ધ પુત = પુદ્ગલો (અને)
અવિભાજય ભાગો) ગોવાણ = જીવોને
પરમાણુ = છૂટા અણુઓ પુરતા = પુદ્ગલો
વેવ = નિશ્ચય વડદા = ચાર પ્રકારના છે.
નાયત્રી = જાણવા
અન્વય અને પદચ્છેદ धम्माधम्मा पुग्गल, नह कालो पंच हुंति अज्जीवा। चलण-सझवो धम्मो, य थिस्-संठाणो अहम्मो ॥९॥ पुग्गल जीवाण अवगाहो आगासं। खंधा देस-पएसा परमाणु चउहा चेव पुग्गला नायव्या ॥१०॥
ગાથાર્થ ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, પગલાસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય અને કાળ એ પાંચ અજીવો છે. ચાલવામાં-ગતિ કરવામાં સહાય આપવાના સ્વભાવવાળો