________________
૧૬૦
શ્રી નવતત્ત્વ પ્રકરણ પ્રસંગે સિદ્ધના ૧૫ ભેદો जिण अजिण तित्थऽतित्था, गिहि अन्न सलिंग थी नर नपुंसा । पत्तेय सयंबुद्धा, बुद्धबोहिय इक्कणिक्का य ॥५५॥
સંસ્કૃત અનુવાદ जिनाजिनतीर्थातीर्था गृह्यन्यस्वलिङ्गस्त्रीनरनपुंसकाः । प्रत्येकस्वयंबुद्धौ, बुद्धबोधितैकानेकाश्च ॥५५॥
શબ્દાર્થ ઉના = જિનસિદ્ધ
ન = પુરુષલિંગ સિદ્ધ નિખ = અજિનસિદ્ધ
નપુંસા = નપુંસકલિંગ સિદ્ધ તિસ્થ = તીર્થસિદ્ધ
પર = પ્રત્યેકબુદ્ધ સિદ્ધ ગતિસ્થા = અતીર્થ સિદ્ધ
સયંવૃદ્ધા = સ્વયંબુદ્ધ સિદ્ધ fk= ગૃહસ્થલિંગ સિદ્ધ
વૃદ્ધોડિયા = બુદ્ધબોધિત સિદ્ધ અન્ન = અન્યલિંગ સિદ્ધ
રૂ = એક સિદ્ધ સ|િ = સ્વલિંગ સિદ્ધ
મણિલા = અનેક સિદ્ધ થી = સ્ત્રીલિંગ સિદ્ધ
૧ = અને અન્વય સહિત પદચ્છેદ जिण अजिण तित्थ अतित्था, गिहि अन्न सलिंग थी नर नपुंसा। पत्तेय सयंबुद्धा बुद्धबोहीय इक्कय अणिक्का ॥५५॥
ગાથાર્થ જિનસિદ્ધ - અજિનસિદ્ધ - તીર્થસિદ્ધ - અતીર્થસિદ્ધ - ગૃહસ્થલિંગસિદ્ધ અન્યલિંગ સિદ્ધ - સ્વલિંગસિદ્ધ - સ્ત્રીસિદ્ધ -પુરુષસિદ્ધ - નપુંસક સિદ્ધ - પ્રત્યેક બુદ્ધસિદ્ધ - સ્વયંબુદ્ધ સિદ્ધ - બુદ્ધબોધિત સિદ્ધ - એકસિદ્ધ અને અનેકસિદ્ધ એ સિદ્ધના ૧૫ ભેદ છે. પપા
વિશેષાર્થ આ કહેવાતા ૧૫ પ્રકારના સિદ્ધ જો કે સર્વથા ભિન્ન ભિન્ન નથી પરંતુ એક બીજામાં અન્તર્ગત છે. તોપણ વિશેષ બોધ થવા માટે ૧૫ ભેદ જુદા જુદા કહ્યા છે. ત્યાં પ્રથમ એ ૧૫ ભેદનું સ્વરૂપ સંક્ષેપમાં આ પ્રમાણે છે
૧. નિષિદ્ધ-તીર્થકરપદવી પામીને મોક્ષે જાયતે, અર્થાત્ તીર્થકર ભગવંત જિનસિદ્ધ કહેવાય.