________________
મેં એ રસ્તાને સાચવી લીધો કારણ કે મારે એ રસ્તે જ પાછું વળવાનું હતું. મેં એ ઘરાકને સાચવી લીધો
કારણ કે
સુખદ અનુભવ થયો હતો એની વાત મને બાબા માગતો હતો. મેં એને એ અંગેની સંમતિ આપતા જે વાત કરી એ એના જ સભા
‘મહારાજ સાહેબ, અહીં આવવા માટે હું કાયમ સાઇકલ રિક્ષાનો જ ઉપયોગ કરતો રહ્યો છું તદનુસાર હમણાં પણ હું સાઇકલ રિક્ષામાં જ આવ્યો. બન્યું એવું કે આજે રવિવાર હોવાથી રસ્તા પર એટલી ભીડ પણ નહોતી અને એટલો વાહનવ્યવહાર પણ નહોતો. સાઇકલ રિક્ષા તેજ ગતિએ જઈ રહી હતી અને પાછો એમાં હું એકલો જ બેઠો હતો.
એમાં બન્યું એવું કે અચાનક એક વૃદ્ધ માણસે હાથ ઊંચો કરીને સાઇકલ રિક્ષાને થોભાવી.
‘ક્યાં જવું છે?' રિક્ષાવાળાએ પૂછ્યું, ‘ગુજરાત એપાર્ટમેન્ટ'
‘બેસી જાઓ ‘કેટલા રૂપિયા લાગશે ?”
‘દસ' ‘દસ ?'
એ ઘરાક સાથે જ મારે પુનઃ સોદો કરવાનો હતો. મેં એ ડૉક્ટરને સાચવી લીધા
કારણ કે
મારે એ ડૉક્ટર પાસે જ પુનઃ તબિયત બતાવવા જવાનું હતું.
આ વૃત્તિ તો આ જગતમાં કોને સુલભ નથી એ પ્રશ્ન છે. જે રસ્તે પાછા વળવાનું હોય છે એ રસ્તાને તોડી નાખવાની ભૂલ કયો ડાહ્યો માણસ કરે છે? જે ઘરાક પાસે પૈસા કમાવાના હોય છે એ ઘરાક સાથે બગાડવાની ભૂલ કયો ડાહ્યો વેપારી કરે છે? જે ડૉક્ટર પાસે જ પોતાના દર્દનો ઇલાજ હોવાનું દર્દીને ખ્યાલમાં આવી જાય છે એ ડૉક્ટર સાથે બગાડવાની બેવકૂફી કયો સમજુ દર્દી કરતો હોય છે? કોઈ જ નહીં.
પણ સબૂર !
પીડાના જે રસ્તે આવતી કાલે મારે ગુજરવાનું નિશ્ચિત જ છે એ પીડાના રસ્તે આજે કોક ગુજરી રહ્યું છે એ જોયા પછી એના પ્રત્યે મારા મનમાં સહાનુભૂતિ પેદા કરવાનું અને એની પીડાને હળવી કરવા સહાયભૂત બનવાનું મારા માટે સરળ તો નથી જ. કારણ ? મારી આંખ સામે મારો પીડામુક્ત વર્તમાન જ હોય છે. પીડાયુક્ત ભાવિને નીરખી શકું એવી દષ્ટિ મારી પાસે ઉપલબ્ધ હોતી જ નથી.
‘પણ મારી પાસે તો બે જ રૂપિયા છે' પેલા વૃદ્ધે કહ્યું. પળભર રિક્ષાવાળો વિચારમાં પડી ગયો અને તુર્ત જ એણે વૃદ્ધને કહ્યું, ‘બેસી જાઓ
રિક્ષામાં એ વૃદ્ધના બેસી ગયા પછી મેં રિક્ષાવાળાને પૂછ્યું,
‘દસ રૂપિયાની જગાએ માત્ર બે જ રૂપિયામાં આ વૃદ્ધને તેં રિક્ષામાં લઈ લીધા એની પાછળ કોઈ કારણ ખરું?”
‘એક જ કારણ. આવતી કાલે આ વૃદ્ધાવસ્થાના શિકાર મારે પણ બનવું જ પડવાનું છે ને ? આજે આ વૃદ્ધ પ્રત્યે મેં સહાનુભૂતિ બતાવી છે તો આવતી કાલે હું વૃદ્ધ થઈશ ત્યારે મારા પ્રત્યે ય કોકને સહાનુભૂતિ દાખવવાનું મન થશે જ એવી મને શ્રદ્ધા છે”
રિક્ષાવાળાના આ VISION ને હું મનોમન વંદી રહ્યો.
રવિવારીય શિબિરનો સમય હતો સવારના દસ વાગ્યાનો પણ એક યુવક સવારના નવ વાગે મારી પાસે આવીને બેસી ગયો હતો અને પોતાને શિબિરમાં આવતી વખતે જે