________________
ભૂમિકા
" यद्यपि जग दुःख दारुण नाना सबतें कठिन जाति अपमाना"
જાતિ અપમાનને પરિણામે ઉદ્ભવતું અસહ્ય દુઃખ એવે સમયે વધારે દારુણ લાગે છે જ્યારે આપણા જ લોકો દ્વારા આપણી જાતિનું અપમાન થતું હોય છે. કોઇ પણ જાતિનું અપમાન તે જાતિના લોકો દ્વારા ત્યારે થતું હોય છે જ્યારે તેના વિનાશનો સમય નજીક આવે છે, અથવા તે જાતિમાં દૈશિકબુદ્ધિ રહેતી નથી. દૈશિકબુદ્ધિથી માત્ર જાતિનો અભ્યુદય જ થાય છે એવું નથી પરંતુ અધઃપતનના સમયમાં પણ તે વીરશય્યામાં સૂતેલા ભીષ્મ જેવી શોભાયમાન હોય છે. વૈશિક બુદ્ધિહીન જાતિ ઉદયના સમયે પણ દ્રૌપદીનાં ચીરહરણ કરતા દુઃશાસન જેવી ઘૃણાસ્પદ હોય છે. નિંદનીય અભ્યુદય કરતાં પ્રશંસનીય અધઃપતન શતા, સહસ્રા અભીષ્ટ હોય છે. આવી પ્રત્યેક જાતિ માટે દૈશિકબુદ્ધિની વિશેષ આવશ્યકતા હોય છે, પરંતુ દૈશિકબુદ્ધિરૂપી દીપક દૈશિકશાસ્રરૂપી તેલ સિવાય પ્રજળી શકે નહીં.
અત્યારે ભારતવર્ષનું દિશામંડલ ઉદયમાન દૈશિકબુદ્ધિરૂપી તિમિરારિનાં કિરણોથી દીપ્તિમાન થઇ રહ્યું છે. ભારતનાં સંતાનોની રુચિ સ્વશાસ્ત્ર, સ્વસાહિત્ય, સ્વશુદ્ધિકરણ પ્રત્યે વધી છે. સર્વત્ર જાતિઉપકાર અને દેશોત્કર્ષનાં કાર્યો થઈ રહ્યાં છે. અનેક ભાગ્યશાળી માતાઓનાં સંતાનો ભારતની દિશા ભૂલેલી નાવડીને બચાવવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યાં છે. આવો પ્રયત્ન વીર પુરુષરત્નોનું શ્રેષ્ઠ કાર્ય છે. આવાં કાર્યોમાં દૈશિકશાસ્ત્ર રૂપી ધ્રુવની આગેવાની હોવી જોઇએ, પરંતુ આપણું કોઇ દૈશિકશાસ્ત્ર જ નથી અને આ શાસ્ત્રના વિષયનું જ્ઞાન આપણે પાશ્ચાત્યો પાસેથી લેવાનું છે એવા ભ્રમરૂપી ધુમ્મસ આપણા દૈશિકશાસ્ત્ર રૂપી ધ્રુવને પ્રકાશિત થવા દેતું નથી. જ્યાં સુધી આ ભ્રમરૂપી ધુમ્મસ દૂર થાય નહીં ત્યાં સુધી આપણા દૈશિકબુદ્ધિરૂપી દિવાકરનો પ્રકાશ પૂર્ણપણે અનુભવી શકાય નહીં.