________________
દેશિક શાસ્ર
નહીં. સમસ્ત જાતિમાં વૃષ્ણિઓના દોષનો સંચાર થવા લાગ્યો. સર્વત્ર જાતીય પતનનાં ચિહ્નો દેખાવા લાગ્યાં. ભગવાન દ્વારકાધીશથી આ વાત સહન થઈ શકી નહીં. આથી તેમણે પોતાની જાતિની રક્ષા અર્થે પોતાના વૃષ્ણિઓને પરસ્પર યુદ્ધમાં કપાવી નાખીને તેમનો નાશ કરી દીધો. તે સમયે તો જાતિ પતનમાંથી બચી ગઈ, પરંતુ તે પછી થોડા સમયમાં કલિ ઉપસ્થિત થઈ ગયો. ધર્મ અંગહીન થઈ ગયો. પૃથ્વીને દુ:ખ થવા લાગ્યું. જો કે પરીક્ષિતે થોડા સમય માટે કલિનો પ્રભાવ રોકી રાખ્યો, છતાં તેને સુવર્ણમાં ૨હેવાની આજ્ઞા તો મળી જ ગઈ. અંતે સુવર્ણદોષને કારણે જ રાજા પરીક્ષિતની મતિ ભ્રષ્ટ થઈ ગઈ. પરીક્ષિત પછી જનભેજ્યના રાજ્યમાં દોષી લોકોને છોડી મૂકવામાં આવતા અને એમના બદલે નિર્દોષ લોકોને સજા મળવા લાગી. શાસ્ત્રોની વિસ્મૃતિ થવા લાગી. તેમના પૂર્ણ જ્ઞાતા ખૂબ થોડા રહી ગયા. દિગ્વિજયની પ્રથાનો નાશ થયો. જાતીયલવન થવું બંધ થઈ ગયું. જાતિરૂપી વૃક્ષમાં સડો પેસી ગયો. નીરોગી શાખાઓ નીરસ થઈને સુકાવા લાગી અને વિરાટ અંતર્લીન થઈ ગયો. આથી જ આપણા દૈશિક શાસ્ત્રમાં અધિલવન શાસ્ત્રને ઘણું મહત્ત્વ અપાયું છે. જ્યારથી આ શાસ્ત્રની ઉપેક્ષા થવા લાગી ત્યારથી આપણી
જાતિનો વિરાટ ખંડિત થવા લાગ્યો છે. જે જાતિનો વિરાટ ખંડિત થઈ જાય છે તે જાતિ માટે આધિલવનિક युद्ध જેવી હિતકર બીજી કોઈ વાત હોઈ શકે નહીં. આવા જ યુદ્ધમાં સમાવિષ્ટ થનાર માટે કહેવાયું છે
૧૫૧
हतो वा प्राप्स्यसि स्वर्गं
जित्वा वा भोक्ष्यसे महीम् !
આ
અત્યારે આપણા અધિલવન શાસ્રનું કોઈ નામ પણ જાણતું નથી. જો કોઈ તેનું નામ જાણતું હોય તો પણ શું થવાનું હતું ? જેવો નિરાદર આપણાં બીજાં શાસ્ત્રોનો થઈ રહ્યો છે તેવો જ તેનો પણ થાત. વાસ્તવમાં જે જાતિનો વિરાટરૂપી ચંદ્રમા અસ્ત થઈ જાય છે તેનાં શાસ્ત્રો નિસ્તેજ થઈ જાય છે. કોઈને પણ તે ગમતાં નથી. યોગ્ય જ કહ્યું છે अन्तर्हिते शशिनि सैव कुमुद्वतीयं दृष्टि न नन्दयति संस्मरणीय शोभा ॥