Nyaya Siddhanta Muktavali Part 1

SR No.: 008881
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan
Publication Year: 2006
Total Pages: 284
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Philosophy
File Size: 75 MB

Page 97

dei.hui.sesxdehairdrawbuddrdxhxxdbwchadbasinobaskedbwwshwordhwdbrowshwini
ઉત્તર : તો પછી આકાશમાં એક વિશેષ' નામનો પદાર્થ માની લઈને કહીશું કે શબ્દસમવાયિકારણનો અવચ્છેદક તે “વિશેષ' નામનો એક જ પદાર્થ બને. હવે આમાં ગૌરવ દોષ રહેતો નથી.
जनकं प्रति पूर्ववृत्तितामपरिज्ञाय न यस्य गृह्यते । अतिरिक्तमथापि यद्भवेनियतावश्यकपूर्वभाविनः ॥२०॥ एते पञ्चान्यथासिद्धा दण्डत्वादिकमादिमम् । घटादौ दण्डरूपादि द्वितीयमपि दर्शितम् ॥२१॥ तृतीयं तु भवेद्व्योम कुलालजनकोऽपरः ।
पञ्चमो रासभादिः स्यादेतेष्वावश्यकस्त्वसौ ॥२२॥ | मुक्तावली : चतुर्थमन्यथासिद्धमाह-जनकं प्रतीति । यत्कार्यजनकं प्रति | पूर्ववृत्तित्वं गृहीत्वैव यस्य यत्कार्यं प्रति पूर्ववृत्तित्वं गृह्यते तस्य तत्कार्यं | प्रत्यन्थासिद्धत्वम्, यथा कुलालपितुर्घटं प्रति । तस्य हि कुलालपितृत्वेन घटं हु प्रति जनकत्वेऽन्यथासिद्धिः, कुलालत्वेन रूपेण जनकत्वे त्विष्टापत्तिः,
कुलालमात्रस्य घटं प्रति जनकत्वात् । पञ्चममन्यथासिद्धमाह-अतिरिक्त| मिति । अवश्यक्लृप्तनियतपूर्ववर्तिन एव कार्यसम्भवे तद्भिन्नमन्यथा| सिद्धमित्यर्थः । अत एव प्रत्यक्षे महत्त्वं कारणमनेकद्रव्यत्वमन्यथासिद्धम् ।।
तत्र हि महत्त्वमवश्यक्लृप्तं तेनानेकद्रव्यत्वमन्यथासिद्धम् । न च वैपरीत्ये किं | | विनिगमकमिति वाच्यम्, महत्त्वत्वजातेः कारणतावच्छेदके लाघवात् ।।
मुताsी : (४) योथी अन्यथासिद्धि : जनकं प्रति पूर्ववृत्तितां अपरिज्ञाय न यस्य | गृह्येते अन्वयव्यतिरेको । ४ दास प्रत्ये लेनी पूर्ववृत्ति या विना घट र्य પ્રત્યે જેની પૂર્વવૃત્તિતા ન જણાય તે કુલાલ-પિતા ઘટ પ્રત્યે અન્યથાસિદ્ધ કહેવાય. કહેવાનો આશય એ છે કે “ઘટ પ્રત્યે કુલાલપિતા પૂર્વવૃત્તિ છે” એ વાત “કુલાલ પ્રત્યે કુલાલ-પિતા પૂર્વવૃત્તિ છે' એમ જાણ્યા વિના જાણી શકાય નહિ, અર્થાત્ ઘટપૂર્વવૃત્તિ
કુલાલ-પિતા એટલા માટે છે કે તે ઘટના પૂર્વવૃત્તિ કુલાલન પણ પૂર્વવૃત્તિ છે. જે ઘટના SATTTTTT न्यायसिद्धान्तमुतापली लाग-१. (८) TRITTTTTTE
“来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来,