________________
* * * * * * * * * * * * * *
અહીં પણ કારણરૂપ સંબંધમાં મહત્ત્વાવચ્છિન્નત્વ અને ઉદ્દ્ભૂતરૂપાવચ્છિન્નત્વ ઉમેરવું. સ્પાર્શનપ્રત્યક્ષમાં આલોકસંયોગની જરૂર નથી માટે આલોકસંયોગાવચ્છિન્નત્વ ઉમેરવાની જરૂર નથી.
मुक्तावली : एवं गन्धप्रत्यक्षे घ्राणसंयुक्तसमवायः । गन्धसमवेतस्य घ्राणजन्यप्रत्यक्षे घ्राणसंयुक्तसमवेतसमवायः कारणम् । एवं रसप्रत्यक्षे रसनासंयुक्तसमवायः । रससमवेतरासनप्रत्यक्षे रसनासंयुक्तसमवेतसमवायः कारणम् ।
મુક્તાવલી : આ જ રીતે (ઉપર પ્રમાણે) ગન્ધ અને રસના પ્રત્યક્ષમાં સમજી લેવું. मुक्तावली : शब्दप्रत्यक्षे श्रोत्रावच्छिन्नसमवायः कारणम्, शब्दसमवेतश्रावणप्रत्यक्षे श्रोत्रावच्छिन्नसमवेतसमवायः कारणम् । अत्र सर्वं प्रत्यक्षं लौकिकं बोध्यम् । वक्ष्यमाणमलौकिकप्रत्यक्षमिन्द्रियसंयोगादिकं विनापि भवति । एवमात्मप्रत्यक्षे मनः संयोगः, आत्मसमवेतमानसप्रत्यक्षे मनःसंयुक्तसमवायः, आत्मसमवेतसमवेतमानसप्रत्यक्षे मन:संयुक्तसमवेतसमवायः कारणम् ।
મુક્તાવલી : હવે શબ્દપ્રત્યક્ષમાં વિચારીએ.
साशस्व३प श्रोत्रेन्द्रियमां शब्द समवायसंबंधथी रहे छे माटे शब्दश्रावणप्रत्यक्षे श्रोत्रसमवायः कारणम् । शब्दसमवेत ( शब्दत्वादि ) श्रावणप्रत्यक्षे श्रोत्रसमवेतसमवायः कारणम् ।
આ બધા પ્રત્યક્ષ લૌકિક જાણવા, કેમકે આગળ જે અલૌકિક પ્રત્યક્ષ કહેવાના છીએ તે તો ઈન્દ્રિયસંયોગાદિ વિના પણ થઈ જાય છે.
आत्मनः मानसप्रत्यक्षे मनः संयोगः कारणम् । आत्मसमवेत ( ज्ञानादि ) - | मानसप्रत्यक्षं प्रति मनः संयुक्तसमवायः कारणम् । आत्मसमवेतसमवेत ( ज्ञानत्वादि ) मानसप्रत्यक्षं प्रति मन:संयुक्तसमवेतसमवायसम्बन्धः कारणम् ।
मुक्तावली : अभावप्रत्यक्षे समवायप्रत्यक्षे चेन्द्रियसम्बद्धविशेषणता हेतुः । ન્યાયસિદ્ધાન્તમુક્તાવલી ભાગ-૧ ૭ (૨૫૧)
