________________
વાણીનો સિદ્ધાંત
વાણીનો સિદ્ધાંત સમજમાં બહુ આમ જલ્દી ના આવે. કોઈ તમારા સાહેબ હોય, તે તમને એક વસ્તુ કહેવા માગતા હોય, તે આમ ડીટેઈલમાં બોલે. પણ થોડામાં લખી નાખે એવું કંઈક હોય છે ને ? તમે સમજી જાવ અને આમ તેનું શોર્ટહેન્ડમાં લખી લો કે ના લખી લો ? એ શોર્ટહેન્ડનું પણ કોડવર્ડ પણ હોય છે. એમાંથી ફરી ‘લૅધી’ લખવું હોય તો પાછું લખાય ને ? મૂળ વિગત લખાય ને ?
પ્રશ્નકર્તા : હા, બરોબર છે.
દાદાશ્રી : એવું આ બિલકુલ થોડામાં બોલે છે. એટલે ખરેખર બોલતું નથી, પણ એની સંજ્ઞા આવે છે. અને એમાંથી આ ટાઈપ થઈ જાય છે અને એ ટાઈપ થયું કે આગળ ટેપ ચાલ્યા કરે.
પછી તેચરતી ગોઠવણી ! પ્રશ્નકર્તા : તો પેલું જે કહેવાય છે કે શબ્દની ઉત્પત્તિ ૐથી થઈ છે, એ સાચું કે નહીં ?
દાદાશ્રી : શબ્દની ઉત્પત્તિ એ બહુ જુદી વસ્તુ છે. શબ્દ તો કોડવર્ડથી થયો છે. પછી તે શોર્ટહેન્ડમાં જાય છે. અને પછી ઓરિજિનલ ટેપરેકર્ડ તૈયાર થાય છે. પોતાનો જે ભાવ છે એ ભાવ આખો, પુદ્ગલ એને કોડવર્ડ તરીકે પકડી લે છે. એ કોડવર્ડનું પછી આગળ નેચર એને શોર્ટહેન્ડ કરી નાખે છે. અને પછી તે ટેપરેકર્ડ તૈયાર થાય. આ વાણી તૈયાર થવાનું સાધન. એને પછી ૐ કહો, તમે તમારી મેળે ગોઠવણી કરો તેને કોઈ ના પાડે છે ? કોડવર્ડ અ અને પેલો લે છે. તમે ફાવે તેવું ગોઠવો ને ! નાના છોકરાની રમત જેવું બોલો છો, અઉમ ?! નાના છોકરાની રમત છે આ ? ગેલબાજી છે આ બધી ? સાયેટિફિક હોવું જોઈએ, વૈજ્ઞાનિક હોવું જોઈએ. હરેક બાબત વૈજ્ઞાનિક હોવી જોઈએ. આજના સાયંટિસ્ટો પણ કબૂલ કરે એવું હોવું જોઈએ. આજના સાયટિસ્ટો પણ કબૂલ કરે કે કરેક્ટ વાત છે આ.
પ્રોસેસ, સંજ્ઞામાંથી સ્પીચ ! મૂળ આત્માને કશી લેવાદેવા નથી. વિશેષ ભાવને લઈને આ બાજુ
પુદ્ગલમાં કોડવર્ડ તૈયાર થાય છે. કોર્ડવર્ડ તૈયાર થઈ અને પછી શોર્ટહેન્ડ થાય છે. કોડવર્ડમાંથી શોર્ટહેન્ડ થાય તો ય શબ્દ કશું હોય નહીં, શબ્દરૂપે હોતું નથી, વાણીરૂપે નથી હોતું. અવાજરૂપે જ છે, તે એક અવાજ જ હોય ખાલી. પછી અહીં રહીને ગળેથી નીકળે છે ને, એટલે શબ્દરૂપે આવે છે. કંઠસ્થ, તાલુ0, ગળું, જીભ, હોઠ, આ આટલી બધી મશીનરી મારફત નીકળે છે ત્યારે એ શબ્દરૂપે થાય છે. એટલે યથાર્થ વાણીરૂપે વાગે છે, સામાને સમજાય એવું બોલાય છે. એ અવાજ જ્યારે આમ બધે મહીંથી અથડાતો અથડાતો ભાષા થકી નીકળે છે ત્યારે એ સામો માણસ કેચ અપ કરી શકે, ગ્રાસ્ટિંગ કરી શકે.
પ્રશ્નકર્તા : ભાષા વર્ગણાના પુદ્ગલ બોલે છે, એ ટેપરેકર્ડ બોલે છે એના જેવો જ અર્થ થયો ?
દાદાશ્રી : ટેપરેકર્ડ જ છે ને ! જૈન દર્શને કહ્યું છે એવું. આમ તો એમણે બધું વાંચેલું એટલે સમજે ખરાંને. પણ એ સમજવું, ફીટ થવું જોઈએ ને ! વાત થાય ત્યારે ફીટ થાય કે દાદા ટેપરેકર્ડ શા આધારે કહે છે.
એટલે આ વચનવર્ગણા એ શું છે ? હવે વચનવર્ગણા એટલે આ બધાં લોક બોલે છે, પણ એ કંઈ બોલતા ન હતા. આ બધા કહે છે, “હું બોલ્યો, હું બોલ્યો.’ એ ભલે ટેપરેકર્ડ ન હતા જાણતા. પણ વચનવર્ગણા છે, એવું જાણતા હતા.
પ્રશ્નકર્તા : એ વચનવર્ગણા એટલે શું ?
દાદાશ્રી : આપણે ના બોલવું હોય તેવું જ બોલાઈ જવાય ને બધું ય બોલી જવાય. એટલે આ વર્ગણા છે, એ આપણું નથી. આપણે બોલતા નથી આ. આ વર્ગણા છે. એટલે ટેપરેકર્ડ એમ ભલે ના જાણતા હોય. પણ આ લોકો શાસ્ત્રવાળા ‘હું બોલું છું’ એમ ના કહે.
હવે આ ભાષા વર્ગણાનાં પુદ્ગલો બોલે છે, તે આખું ય વાક્ય બોલવું નથી પડતું. એટલે કે આખું વાક્ય કંઈ ટેપ નથી કરવું પડતું. એ શોર્ટહેન્ડની માફક છે. તમે અહીંથી આખા વાક્ય બોલો, તે સામો માણસ શોર્ટહેન્ડ કરે. શોર્ટહેન્ડ કરેલો માણસ પેલી બાજુ લઈ જાય, તો આખા