________________
આપ્તવાણી-૩
આપ્તવાણી-૩
કહ્યું શું? તે સમજ્યા શું ?
પુસ્તકોમાં લખ્યો છે તેવો આત્મા નથી. ‘હું કોણ છું’ એ જાણવાનો એ શબ્દપ્રયોગ નથી, અનુભવપ્રયોગ છે.
વાતને સમજવાની છે. વાત સમજે તો સહજમાં મોક્ષ છે. નહીં તો કોટિ ઉપાય, ઊંધો થઈને બળી મરે તો ય મોક્ષ થાય એવો નથી. પુણ્યનું બંધન થશે, પણ બંધન થશે.
વિભ્રાંત શા ! પણ કોની ?
પ્રશ્નકર્તા ઃ બધા ધર્મો કહે છે, “મારા શરણે આવ’ તો જીવે કોના શરણે જવું?
દાદાશ્રી : બધા ધર્મોમાં તત્ત્વ શું છે? ત્યારે કહે કે, ‘પોતે શુદ્ધાત્મા છે એ જાણવું. શુદ્ધાત્મા એ જ કૃષ્ણ છે, શુદ્ધાત્મા એ જ મહાવીર છે, શુદ્ધાત્મા એ જ ભગવાન છે. ‘બધા ધર્મો છોડી દે અને મારે શરણે આવ’ એમ કહે છે. એટલે એ કહેવા માગે છે કે, “તું આ દેહધર્મ છોડી દે, મનોધર્મ છોડી દે, ઈન્દ્રિય ધર્મો બધા છોડી દે અને પોતાના સ્વાભાવિક ધર્મમાં આવી જા, આત્મધર્મમાં આવી જા.’ આને હવે લોક ઊંધું સમજયા. મારે શરણે એટલે કૃષ્ણ ભગવાનને શરણે એમ સમજ્યા. અને કૃષ્ણ કોને સમજે છે? મુરલીવાળાને! આ ચોપડવાની (દવા) પી ગયા એમાં ડૉકટરનો શો દોષ ? એવું આ પી ગયા અને તેથી ભટકે છે !
જ્યાં સુધી સંબંધ છે ત્યાં સુધી બંધ છે. પોતાના સ્વરૂપમાં આવે એટલે સંબંધથી મુક્ત થાય. સંબંધ એટલે શું? નામ એ સંબંધ છે. ‘હું પુષ્પો છું, આની દીકરી છું’ એ સંબંધ છે. પોતાના સ્વભાવમાં આવે એટલે પોતે અસંગ જ છે, નિર્લેપ જ છે.
અનંતકાળથી વિભ્રાંતદશામાં જ છે. આત્માને વિભ્રાંતિ હોતી નથી. આ તો મનુષ્યને વિભ્રાંતિ હોય છે! આ તો અમુક કોઝિઝ ઉત્પન્ન થવાથી, સંજોગોના દબાણથી વિભાવિક જ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે, એટલે આમાં મનુષ્ય ગુનેગાર નથી. ભ્રાંતિથી ગુનેગાર દેખાય છે. અને જ્ઞાનથી તો નિર્દોષ જ છે. જ્ઞાની’ને આખું જગત નિર્દોષ દેખાય.
ભ્રાંતિરહિત જ્ઞાત, જાણવા જેવું !
જ્ઞાની પુરુષ' તો, અજોડ જ !
અત્યાર સુધી જે જાણ્યું છે, વાંચ્યું છે, એ બધી ભ્રાંતિ છે. ભ્રાંતિમાં ક્યાં સુધી પડ્યા રહેવું ? કેમ લાગે છે આપને? જેટલી આત્માની વાતો કરે છે તે બધી ભ્રાંતિમાં રહીને વાતો કર્યા કરે છે. ભ્રાંતિની બહાર નીકળેલું હોવું જોઈએ; એનું ફળ શું આવે? ભ્રાંતિરહિત ફળ આપે, નિરાકુળતા ઉત્પન્ન થાય. જગત આખું આકુળતા-વ્યાકુળતામાં ફસાયું છે. નિરાકુળતા એ તો સિદ્ધ ભગવાનના આઠ ગુણોમાંનો એક છે. રિયલ વસ્તુ પ્રાપ્ત થાય તો નિરાકુળતા ઉત્પન્ન થાય, નહીં તો કોઈ દહાડો છેડો ના આવે, અનંત અવતારથી આ ભ્રાંતજ્ઞાન તો જાણ જાણે જ કર્યા કર્યું છે ને ?
પ્રશ્નકર્તા : ભ્રાંતિ એ જ માયાવાદ ? ભ્રાંતિ વિશે વધુ સમજાવો.
દાદાશ્રી : ભ્રાંતિ, માયાવાદ એક જ છે. નિજ સ્વરૂપનું અજ્ઞાન એ પહેલા નંબરની ભ્રાંતિ છે. ભ્રાંતિ એટલે જે નથી તેની કલ્પના થવી તે. આત્મજ્ઞાન એ કલ્પિત વસ્તુ નથી. ત્યાં શબ્દ બોલ્ય ના ચાલે, એ અનુભવપૂર્વકનું હોવું જોઈએ. ‘સેલ્ફ’ નું ‘રિયલાઈઝેશન’ થવું જોઈએ. આ
પ્રશ્નકર્તા: ‘જ્ઞાની’ એટલે ‘રિયલાઈઝડ’ ‘સોલ’ (આત્મા)?
દાદાશ્રી : “જ્ઞાની પુરુષ' સિવાય સેલ્ફ રિયલાઈઝેશનવાળો માણસ જ ના હોય. આત્મજ્ઞાની, એ સહેલી વસ્તુ નથી. બાકી જ્ઞાની તો બધી બહુ જાતના હોય, શાસ્ત્રજ્ઞાની હોય, બીજા જ્ઞાની હોય, આ તો હિન્દુસ્તાન છે.
સામાન્ય જ્ઞાત : વિશેષ જ્ઞાત !
પ્રશ્નકર્તા : “આપ્તવાણી’માં એક વાકય છે - “સામાન્ય જ્ઞાનમાં રહેજો, વિશેષ જ્ઞાનમાં ના જશો.’ એ સમજાવો.