Page Text
________________
સુધારવા માટે કચકચ કરવાથી તો ઊલટું બધું બગડે છે, એનાં કરતાં કચકચ કરવાની જ બંધ થાય ત્યારથી જ સામા માણસો સુધરવા માંડશે.
પરોપકારાય” જેનું જીવન પરોપકારમાં ગયું તેને કોઈ ખોટ ના પડે. પોતાનું સુખ બીજાને જે આપી દે તેનું કુદરત સંભાળી લે છે એવો નિયમ છે.
તમામ દુઃખનું મૂળ કારણ અજ્ઞાનતા છે. પોતે નામરૂપ થઇ બેઠો માટે દુ:ખની પરંપરા સર્જાઇ. પોતે આત્મારૂપ છે તેને કંઈ દુઃખ નથી. ખરેખર દુઃખ છે કે નહીં તે જો બુદ્ધિથી વિચારે તો ય સમજાય એવું છે કે દુ:ખ જેવું કશું જ નથી.
બીજાનું સુખ જોઇ પોતાની પાસે તે નથી-એમ કરીને નવું દુ:ખ વહોરે એના જેવી અણસમજ બીજી કોઇ નથી. ખરું દુઃખ તો ખાવાનું ના મળે, પાણી ના મળે, સંડાસ-પેશાબ કરવા ના મળે તેને કહેવાય. જીવન જીવવાની ચાવી જ જાણે ના ખોવાઇ ગઇ હોય, એ રીતે જીવન જીવાય છે !
ભારતમાં તો ‘ફેમિલી ઓર્ગેનાઇઝેશન’ એ એક મોટું જ્ઞાન છે. ઘરમાં, બહાર બધે કલેશ શા માટે થાય છે એ જાણવું જરૂરી છે. છોકરાંને કઇ બાબતમાં ‘એન્કરેજમેન્ટ અપાય ને શેમાં ના અપાય એ માબાપે જાણવું જરૂરી નથી ? બાબો બાપની મૂંછ ખેંચે, એમાં બાપ હરખાઈને બધાં આગળ બાબાના વખાણ કરે છે તે કંઇ યોગ્ય કહેવાય ? મા-બાપ થતા પહેલાં માબાપ થવાનું લાયકાતપત્ર મેળવવું જરુરી હોવું જોઇએ. પરણતાં પહેલાં પતિ કે પત્ની થવાનું સર્ટિફિકેટ મેળવવું જરુરી હોવું જોઇએ, કારણ કે માબાપ થવું એ મોટી “રીસ્પોન્સિબિલિટી” છે, વડાપ્રધાન કરતાં ય વિશેષ !
આ કાળમાં છોકરાંઓને છંછેડવા જાય તો તે સામા થાય તેવાં છે.
શિક્ષકો, માબાપ મોડર્ન જમાનાના બાળકોના માનસને પિછાનીને ‘એડજસ્ટર્ડ થઈને ચાલે તો તો છોકરાં સામાં જ થાય નહિ ! બાકી પોતે સુધરે તો જ તે બીજાને સુધારી શકે !
ઘરમાં, બહાર બધે વ્યવહાર બધો કરવાનો, કહેવા કરવાનું બધું યુ પણ તે કષાય રહિતનો કરવાનો. અને એ કળા જ “જ્ઞાની પુરુષ' પાસે શીખવા જેવી છે !
કોઇની સાથે વિખવાદ પડી જાય પછી એના મનમાં આંટી પડી જાય. ત્યારે “મૌન' પકડી એને વિશ્વાસમાં લેવું એ શ્રેષ્ઠ ઉપાય છે. છોકરાંને સુધારવો હોય તો ઘરમાં છ-બાર મહિના મૌન લઇ લેવું. છોકરાં પૂછે તેના જ તેટલો જવાબ આપવો. ને તેમનાં પ્રતિક્રમણ મહીં ખૂબ ખૂબ કરવાં. સુધારવા કરતાં સારી ભાવના કર્યા કરવી. બાકી ‘જ્ઞાની પુરુષ સિવાય કોઇ કોઇને સુધારી શકે નહીં.
વણમાગી સલાહ આપે તે મૂર્ખ ઠરે. માગે તો સલાહ અપાય.
આ બધી “રીલેટિવ' સગાઇઓ છે. તેને ‘રીયલ’ મનાશે તો મારા ખાવાનો વારો આવશે. છોકરા જોડે રીતસરનું વહાલ હોય, તે કંઇ છાતીએ દબાવ દબાવ કરવાનું ના હોય ! એનાથી તો છોકરું ગુંગળાઇને બચકું ભરી લે ! પૈસા નળમાંથી પાણીની જેમ વાપરવાના હોય એવું છોકરાંને ના થવું જોઇએ.
છોકરાંને અહંકાર જાગે પછી માબાપથી એને કશું કહેવાય નહીં. પછી તો ઠોકર ખાય ને શીખે તેટલું સારું. ફરજિયાત સંસારમાં પોતાનાં માન્યાં તેનાં જ પ્રતિક્રમણ કરી ને છુટી જવા જેવું છે. જયાં રાગ ત્યાં દ્વેષ થાય જ.
ઘરમાં છોકરાં સાથે ડીલિંગ કરતાં ‘ગ્લાસ વીથ કેર'નું લેબલ વાંચવું જોઇએ. તેમને હથોડા માર માર કરાય તો શું થાય ? પ્રેમથી જ સામો સુધરે. સામો ગમે તેટલું ઊંધું કરે છતાં એનું અવળું ના દેખાય તે સાચો પ્રેમ !
મા બાપ એટલે બાળકોના ટ્રસ્ટી.
ઘરને બગીચા સ્વરૂપે જોવાનું છે. ખેતર સ્વરૂપે નહીં. જેમ બગીચામાં કોઇ મોગરો, કોઇ ગુલાબ કે કોઇ ધંતૂરો ય હોય, તેમ ઘરમાં જુદાં જુદાં પ્રાકૃત ફૂલોવાળાં હોય. બાપ મોગરો હોય તો તે બધાં ય ઘરનાં
31
32
| SR No. | 008826 |
| Book Title | Aptavani 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dada Bhagwan |
| Publisher | Dada Bhagwan Foundation |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 166 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Akram Vigyan |
| File Size | 95 KB |