________________
| २७८ ।
श्री भगवती सूत्र-3
| १८ दो भंते ! पोग्गलत्थिकायपएसा किं दव्वं, दव्वदेसे,पुच्छा ?
गोयमा ! सिय दव्वं, सिय दव्वदेसे, सिय दव्वाइं, सिय दव्वदेसा; सिय दव्वं च दव्वदेसे य, णो दव्वं च दव्वदेसा य; सेसा पडिसेहेयव्वा । भावार्थ :- प्रश्र- भगवन् ! पुरातास्तियना में प्रदेश शु मे द्रव्य छ में द्रव्य देश छ, ઇત્યાદિ પૂર્વોક્ત પ્રશ્ન?
तर- गौतम ! (१) प्रथित् मे द्रव्य छ, (२) अथित् द्रव्य देश छ, (3) प्रथित् बहु द्रव्य छ, (४) यथित पडु द्रव्य देश छ. (५) थियित् द्रव्य मने द्रव्य शछ परंतु (6) द्रव्य अनेमाई द्रव्य हेश नथी, (७) द्रव्यसने द्रव्य हेश नथी, (८)बई द्रव्य अनेम द्रव्य हेश नथी. १९ तिण्णि भंते ! पोग्गलत्थिकायपएसा किं दव्वं, दव्वदेसे, पुच्छा ?
गोयमा ! सिय दव्वं, सिय दव्वदेसे, एवं सत्त भंगा भाणियव्वा जाव सिय दव्वाइं च दव्वदेसे य, णो दव्वाइं च दव्वदेसा य । ભાવાર્થ – પ્રશ્ન- હે ભગવન્! પુદ્ગલાસ્તિકાયના ત્રણ પ્રદેશ, શું એક દ્રવ્ય છે કે એક દ્રવ્ય દેશ છે, ઇત્યાદિ પૂર્વોક્ત પ્રશ્ન?
ઉત્તર- હે ગૌતમ! કથંચિતુ એક દ્રવ્ય છે, કથંચિત એક દ્રવ્ય દેશ છે યાવત કથંચિત્ બહુ દ્રવ્ય અને એક દેશ છે, ત્યાં સુધી સાત ભંગ કહેવા જોઈએ.(આઠમો બહુ દ્રવ્ય અને બહુ દ્રવ્ય દેશનો ભંગ નથી.) २० चत्तारि भंते ! पोग्गलत्थिकायपएसा किं दव्वं, पुच्छा?
गोयमा ! सिय दव्वं, सिय दव्वदेसे; अट्ठ वि भंगा भाणियव्वा जाव सिय दव्वाइं च दव्वदेसा य; जहा चत्तारि पएसा भणिया तहा पंच, छ, सत्त जाव असंखेज्जा। ભાવાર્થ – પ્રશ્ન- હે ભગવન્! પુલાસ્તિકાયના ચાર પ્રદેશો શું એક દ્રવ્ય છે કે એક દ્રવ્ય દેશ છે, ઇત્યાદિ પૂર્વોક્ત પ્રશ્ન?
6त२- गौतम ! (१) अथित द्रव्य छ, (२) अथित् द्रव्य देश छे, इत्याहि आहे य ભંગ કહેવા જોઈએ. જે રીતે ચાર પ્રદેશોના વિષયમાં કહ્યું, તે રીતે પાંચ, છ, સાત યાવત્ અસંખ્યાત પ્રદેશો સુધી કહેવું જોઈએ. २१ अणंता भंते ! पोग्गलत्थिकायपएसा किं दव्वं, पुच्छा ?
गोयमा । एवं चेव अट्ठ भंगा जाव सिय दव्वाइं च दव्वदेसा य ।
