Page Text
________________
GURUDEદા -રાદાઈ, ગાથાર્થ
અને
नमामिड
Inશેષાર્થ
જગતમાના સત્તાવીસ ગુણે યુક્ત સર્વ સાધુ-મુનિરાજોને નમસ્કાર.
આ પાંચ-નમસ્કારો સર્વ-પાપોનો નાશ કરનાર છે. અને (જગતના) સઘળાં યે મંગલકારી સાધનોમાં ઉત્તમમાં ઉત્તમ (મુખ્ય) મંગલ છે.
પંચ પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર મંત્રનો વિશેષાર્થ
આ સૂત્રમાં બે ભાગ છે. પહેલાં પાંચ પદોમાં પાંચ પરમેષ્ઠિને નમસ્કાર છે અને બીજાં પદો ચૂલિકા (પરિશિષ્ટ)
રયે છે. અને તેમાં પાંચ પરમેષ્ઠિને નમસ્કાર કરવાનું ફળ પંડિતવર્ય શ્રી પ્રભુદાસ બેચરદાસ પારેખ
તથા તેનું માહાભ્ય સૂચવ્યું છે. નમો અરિહંતાણે.
નમસ્કાર શબ્દનો પ્રાકૃત ભાષામાં નમક્કાર
નમુક્કાર તથા મ નો વ કરવાથી નવક્કાર, નવકાર પણ નમો સિદ્ધાણં.
થાય છે. નમો આયરિયાણં.
આ પાંચ આત્માઓ સિવાય જગતમાં કોઇ પણ નમો ઉવજઝાયાણં.
વસ્તુ વધારે પવિત્ર કે વધારે ઉત્તમ પ્રકારની નથી જ. તેથી નમો લોએ સવ-સાહૂણં.
તેઓનું નામ “પરમેષ્ઠિ' એટલે ઉંચામાં ઉંચી પદવી ઉપર એસો પંચ-નમુક્કારો.
રહેલા એવો અર્થ થાય છે. સવ-પાવ-પ્પણાસણો.
આ સૂત્ર સકલ જૈન આરાધનાઓનું કેન્દ્ર છે, તેથી મંગલાણં ચ સવ્વસિં.
જૈન શાસ્ત્રનો સાર છે. આમાંનો દરેક નમસ્કાર દરેક અધ્યયન પઢમં હવઇ મંગલ.
છે. અને આખું સૂત્ર શ્રુતસ્કંધ છે, છતાં નંદી સૂત્ર વગેરેમાં પદ ૯, સંપદા ૮, ગુરુ અક્ષર ૭, લઘુ અક્ષર ૬૧, સર્વ અક્ષર ૬૮.
બીજાં સૂત્રોની માફક જુદું સૂત્ર ન ગણાવતાં સર્વ સૂત્રોની શબ્દાર્થ
આદિમાં હોવાથી સ્વતંત્ર અને સર્વ સૂત્રોમય હોવાથી, તેઓની નમો નમસ્કાર, અરિહંતાણં અહંતુ ભગવંતોને,
સાથે ગણાયેલા છે. પ્રવાહથી નવકાર અનાદિ છે, અને સિદ્ધાણં સિદ્ધ ભગવંતોને, આયરિયાણં આચાર્ય ભગવંતોને,
તન, તીર્થની અપેક્ષાએ શ્રી ગણધરકૃત છે. ઉવજઝાયાણંaઉપાધ્યાય ભગવંતોને, લોએ=જગતમાના,
આ સૂત્ર ઉપર પૂર્વે અનેક નિર્યુક્તિ, ભાષ્ય, ચૂર્ણિ, સવસાહૂણં=સર્વ મુનિમહારાજાઓને, એસો=આ, પંચ-પાંચ,
વગેરે ઘણા જ વિસ્તારથી વિદ્યમાન હતાં, અને આજે પણ નમુક્કારો-નમસ્કાર, સવ-સર્વ, પાવ=પાપ, પણાસણો-નાશ
આવશ્યક સૂત્રમાં સંક્ષેપથી છે. શ્રી વજસ્વામી મહારાજે સર્વ કરનાર, મંગલાણં મંગલોમાં, ચ=અને, સવૅસિં=સર્વ,
સૂત્રોની આદિમાં મંગલ તરીકે તેને સ્થાપિત કરેલ છે જેથી પઢમં પહેલું, હવઇaછે, મંગલમ્ મંગલ.
સર્વ આગમ સૂત્રોની શરૂઆતમાં તે મંગલ તરીકે આવે છે. ગાથાર્થ
તે જ પ્રમાણે શ્રી આવશ્યક મૂલ સૂત્રમાં અને અહીં બાર ગુણે યુક્ત શ્રી અર્હત્ ભગવંતોને નમસ્કાર.
પણ મંગલ તરીકે તેને પ્રથમ મૂકવામાં આવેલ છે. તે ઉપરાંત, આઠ ગુણે યુક્ત શ્રી સિદ્ધ ભગવંતોને નમસ્કાર.
ધાર્મિક ક્રિયાઓમાં પણ મંગલ તરીકે ઘણી વખતે આ સૂત્ર છત્રીસ ગુણે યુક્ત શ્રી આચાર્ય ભગવંતોને નમસ્કાર.
બોલાય છે. કોઇ પણ સૂત્ર તથા ક્રિયા કોઇ અજ્ઞ જીવને ન પચીસ ગુણે યુક્ત શ્રી ઉપાધ્યાય ભગવંતોને નમસ્કાર.
આવડતાં હોય, તો તે સૂત્ર અને તે ક્રિયાઓમાં લોગસ્સ,
શ્રીમતી લક્ષ્મીબાઇ છોગાલાલજી (નાંદીયા, રાજસ્થાન-કોલાબા, મુંબઇ) હસ્તે : શ્રી લાલચંદભાઇ શાહ
| SR No. | 008742 |
| Book Title | Navkar Prabhav |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | Jain Prarthana Mandir Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 4 MB |