________________
થયા પછી દરરોજ એકેક માળા જપવાથી પુત્ર તથા લક્ષ્મીની કાર્યોત્સર્ગમાં કરે અને નિદ્રા આવે તે વખતે ધ્યાન પૂર્ણ પ્રાપ્તિ થાય છે.
કરીને ભૂમિ પર સંથારે સૂઇ જાય તો સ્વપ્નમાં શુભાશુભ જે (૧૭) શુભાશુભ જાણવાનો મંત્ર :
થવાનું હોય તે માલુમ પડે છે. ॐ नमो अरिहा, ॐ भगवउ बाहुबलीस्स इह
(૧૮) કલેશનાશક મંત્ર : समणस्स अमले विमले निम्मल नाण पयासिणि ॐ नमो ॐ ह्रीं अमुकं दुष्टं साधय असिआउसा नमः ।। सच्च भासइ अरिहा सच्च भासइ केवलीणं एएणं सच्च
આ મંત્રની એકવીસ દિવસ સુધી માળા ફેરવીને, वययेणं सच्च होउ से स्वाहा ।
જ્યારે કાર્ય પડે ત્યારે ૧૦૮ વખત જાપ કરવાથી શત્રુના આ મંત્રનું ધ્યાન રાત્રીના સમયે ઊભા ઊભા ભયનો તથા કલેશાદિક આપત્તિનો ક્ષય થાય છે. •••
'નવકાર મહામંત્ર અનાદિ છે
પૂ.મુનિશ્રી તત્વાનંદવિજયજી મહારાજ સાહેબ ભૂતકાળમાં અનંત તીર્થંકરો થઇ ગયા છે, તે બધાએ પરંપરા તથા ગુરુઓની પરંપરાથી અનાદિકાળથી ચાલ્યો આવે નવકારમંત્રનું સ્વરૂપ પ્રકાશેલું છે. વર્તમાનકાળમાં મહાવિદેહાદિ છે અને વિશુદ્ધ ઉપદેશ આપનારો છે.” ક્ષેત્રોમાં વીશ તીર્થકરો વિહરમાન છે, તેમણે પણ નવકાર મંત્રનું તેમણે “નમસ્કાર-દીપક' ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે : સ્વરૂપ પ્રકાશેલું છે અને તે જ રીતે ભવિષ્યમાં જે જે તીર્થકરો मन्त्रस्थाऽऽख्या तु पञ्चाङ्ग नमस्कारस्तु पञ्चकम् । થશે, તે પણ એનું સ્વરૂપ પ્રકાશશે અને તેમના ગણધરો તેની अनादिसिद्धमन्त्रोऽयं न हि केनापि तत्कृतम् ।। સૂત્રરૂપે રચના કરશે, તેથી નમસ્કાર-મંત્ર અનાદિ સિદ્ધ કહેવાય અને આ મંત્રનું નામ પંચાંગ-નમસ્કાર કે પંચ છે. જૈનાચાર્યોએ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું છે કે જેમ કાળ અનાદિ છે, નમસ્કાર છે, તથા આ મંત્ર અનાદિ સિદ્ધ છે. તેની રચના જીવ અનાદિ છે અને જૈન ધર્મ અનાદિ છે, તેમ નમસ્કાર મંત્ર કોઇએ કરી પણ નથી.. પણ અનાદિ છે.
पूर्व ये वै जिना जातास्ते व यास्यन्ति यान्ति । નમસ્કાર મંત્રના સંબંધમાં મહાનિશીથસૂત્રના ત્રીજા चेत्यनेनैव हि मुक्त्यङ्गं मूलमन्त्रमनादितः ।। અધ્યયનમાં જણાવ્યું છે કે “નમસ્કારનું મૂલ-સૂત્ર' સૂત્રત્વની ખરેખર ! પૂર્વકાળમાં જે જિનો થઇ ગયા છે, તેવા અપેક્ષાએ ગણધરો દ્વારા અને અર્થત્વની અપેક્ષાએ અરિહંત જિનો ભવિષ્યકાળમાં થશે અને વર્તમાનકાળમાં પણ થાય છે, ભગવંત ધર્મતીર્થકર ત્રિલોકપૂજ્ય શ્રી વીર જિનેન્દ્ર દ્વારા પ્રજ્ઞાપિત એ કારણથી મૂલમંત્ર અનાદિકાળથી મુક્તિનું અંગ ગણાય છે.” છે, એવો વૃદ્ધ સંપ્રદાય છે.
પરંતુ ષટખંડ જિનાગમની પ્રસ્તાવનામાં તેના દિગમ્બર સંપ્રદાયના આચાર્યો પણ આવો જ મત ધરાવે સંપાદક મહાશયે વિસ્તૃત ચર્ચા કર્યા પછી નમસ્કાર મંત્ર છે. તેમણે એક સ્થળે કહ્યું છે કે :
પુષ્પદન્તાચાર્યે વિક્રમ સંવત ૧૪૪ એટલે ઇ. સન ૮૭માં રચ્યો अनादिमूलमन्त्रोऽयं, सर्वविघ्नविनाशनः । હોય એવું અનુમાન દોર્યું છે. પરંતુ ઓરિસાની હાથીગુફામાં मंगलेषु च सर्वेषु , प्रथमं मङ्गल मतः || - કલિંગ નરેશ ખારવેલના જે શિલાલેખ પ્રાપ્ત થાય છે અને
‘આ અનાદિ મૂળ-મંત્ર સર્વ વિનોનો વિનાશ કરનારો જેમાં નમો સરતાને | નમો સવધાન’ એવો પાઠ પ્રાપ્ત છે અને સર્વ મંગલોમાં પ્રથમ મંગલ મનાયેલો છે.”
થાય છે. તેનો સમય પ્રસિદ્ધ પુરાતત્ત્વવેત્તા શ્રીમાન કાશીપ્રસાદ તેમણે “અધ્યાત્મ મંજરી” નામક ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે : જયસ્વાલે અનેક પ્રમાણો આપીને ઇ.સ. પૂર્વેનો નિશ્ચિત્ત કરેલો
'ટું ૩૫ર્થનન્ટ પરHTઈતીર્થઘરપૂર પ્રસિદ્ધ છે, તેથી સંપાદક મહાશયની ઉપર્યુક્ત માન્યતા બાધિત થાય विशुद्धोपदेशदं ।'
છે અને શ્રી નમસ્કાર-મંત્રના રચયિતા શ્રી પુષ્પદંત ઠરી શકતા ‘આ અભીષ્ટ સિદ્ધિકારક મંત્ર પરમાર્થથી તીર્થકરોની નથી.
શ્રી વિરલ કિરણભાઇ મહેતા (જામનગર-વાલકેશ્વર, મુંબઇ)