________________
જ્યારે આપણી આર્યપ્રણાલી તે વિચાર પર વિવે. કના અનુશાસનમાં માને છે. ઋષિમુનિઓએ અમને માર્ગદર્શન આપ્યું છે. આપણું દેશમાં આટલા બધા ધર્મ અને આટલી બધી વિચારસરણીઓ હોવા છતાં ભારતમાં કેટલી શાંતિથી સહુ સદ્દભાવપૂર્વક જીવે છે ! સમુદ્રમાં જેમ બધી નદીઓ ભેગી મળે છે અને સમુદ્ર એ બધી નદીઓને પોતાનામાં સમાવી લે છે તેવી રીતે આપણુ આર્ય સંસ્કૃતિની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે અમે બધાં જ દેશનેને તમામ પ્રકારની વિચારસરણીઓને અનેકાંત દષ્ટિથી સમન્વય કરીએ છીએ. પરમાત્મા જિનેશ્વરના શાસનની સૌથી મોટી વિશેષતા સહુને સમન્વય કરી લેતી સાપેક્ષ દષ્ટિ છે. આ માટે માત્ર દષ્ટિ બદલવાની જ જરૂર છે.
વર્તમાન સમ્યમાં સદભાવનાના સૌથી મોટા અભાવનું કારણ એ છે કે એક બાજુ સામ્યવાદ અને બીજી બાજુ અન્યાન્યવાદ એવી બે વિચારધારાઓને સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે. આ બંને વચ્ચેના સંઘર્ષ એટલે ભયંકર છે કે ભવિષ્યમાં જે વિસ્ફોટ થએ તે જગતના અસ્તિત્વ સામે સૌથી મોટે ભય ઊભેલ છે.
બે વર્ષ પહેલાં વિયેતનામ, કેરિયા, મંચૂરિયા વગેરે દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાઈ દેશોને પ્રવાસ કરીને આવેલી વ્યક્તિ મને મળવા આવી હતી. તેઓ વિભાજિત થયેલા કોરિયામાં ગયા હતા. ત્યાં પણું બે વિચારસરણુઓને