________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
१७२ देवचंद्रजीकृत नयचक्रसार. जे संग्रह तथा नैगमनयवालो कहे ते सत्ता योग्यता अंशना ग्राहक छे तथा तत्त्वार्थटीका मध्ये शब्दवशथी अर्थ पडिवजवो ते शब्द बोलावतो होय जे अर्थ ते वस्तुमां धर्मपणे प्रगट देखाय तेनेज ते वस्तु माने ए नयने शब्दानुयायी अर्थे परिणमति जे वस्तु कहे छे काललिंगादिभेदें अर्थनो भेद छे ते भेद तेम ते धर्मे वस्तु माने ते शब्दनय कहिये अने ते अर्थ विना ते वस्तुमध्ये तेपणो वर्ततो देखातो नथी तेने ते वस्तुपणे समर्थ न करे ते शब्दाभास कहिजे एटले शब्दनय कह्यो.
एकार्थावलंबिपर्यायशब्देषु निरुक्तिभेदेन भिन्नमर्थ समभिरोहन समभिरूढः। यथा इंदनादिंद्रः, शकनाच्छकः, पुरदारणात् पुरंदरः इत्यादिषु । पर्यायध्वनिनामाभिधेयनानात्वमेव कक्षीकुर्वाणस्तदाभासः; यथा इंद्रः शक्रः पुरंदर इत्यादि भिन्नाभिधेये.
अर्थ ॥ हवे सममिरूढनय कहे छे जे एक पदार्थने अविलंबी जेटला सरिखा नाम . तेटला पर्याय नाम थया ते पर्याय नाम जेटला होय तेटला निरुक्ति व्युत्पत्ति भिन्न होय ते अर्थनो पण भेद होय ते अर्थने सं० के० सम्यक् प्रकारे आरोहतो एटले एटला सर्व अर्थ संयुक्त जे होय ते समभिरूढनय कहिये जेम इदि धातु परमैश्वर्यने अर्ये छे ते परम ऐश्वर्यवंतने इंद्र कहिये, तथा शकन कहेता नवि नवि शक्तियुकने शक कहिये, पुर के० दैयने दरे के० विदारे ते पुरंदर, बने शचि जे इंद्राणी तेनो पति स्वामी ते शचिपति कहिये. एटला सर्व धर्म ते इंद्रमा छे ते माटे जे देवलोकनो धणी
For Private And Personal Use Only
