Premgeeta Anuwad

SR No.: 008641
Original Sutra Author: N/A
Author: Buddhisagar
Publisher: Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir
Publication Year: 1951
Total Pages: 277
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Society
File Size: 18 MB

Page 82

પ્રેમનું ફળ
કામગમાં પ્રેમ કહે છે તે ખરેખર લુંટ છે.
कामभोगादि चेष्टासु, प्रेमशब्दापयोगिता ।
कृता मूढजनोहा-द्धा हा ? ? तैलुंण्टितं जगत् ॥१२०॥ અર્થ –કામગ આદિની જે ચેષ્ટાઓમાં મૂર્ખ લોકેએ મોહના ઉદયથી પ્રેમ શબ્દ ને ખોટે ઉપયોગ કરીને પ્રેમને અભડાવ્યો છે. તે દેષવડેજ આ જગત્ લૂંટાયું છે. ૧૨
વિવેચન –પરમાર્થ દષ્ટિએ વિચાર કરતાં ભય કર મૂખ લેકે રોમ રૂપ અમૃતના નામને ભયંકર વિષમય વિષયજનક કામની ચેષ્ટામાં પ્રેમ શબ્દનો ઉપગ કરી મહરાજના પાશમાં પડી અત્યંત છેતરાયેલા છે. હા! ખરેખર આ અત્યંત ખેદની વાત છે. ૧૨
મેહથી કામેદય થાય છે. कामेादयो भवेन्माहात्, पुंवेदादिप्रचारकः ।
पुंस्कामादिवियोगे तु, भवेत्प्रेमेादयो हृदि ॥१२१॥ અથ:-મેહથી અને કામગને ઉદય થાય છે અને તે ઉદય તે પુરૂષ વેદ આદિને પ્રગટાવે છે. અને તે વેદયને જયારે અભાવ થાય છે ત્યારે મનુષ્યના હૃદયમાં સત્ય પ્રેમને ઉદય થાય છે. ૧૨૧
વિવેચનઃ–કામગની જે તીવ્ર અભિલાષા થવી તેને કામને ઉદય કહેવાય છે. આ કારનો ઉદય સર્વ કર્મવશવર્તિ જીવાત્માઓને હોય છે. પરંતુ જ્યારે જીવ પંચેન્દ્રિયત્ન અને સંજ્ઞીત્વને પામે છે ત્યારે તેમાં વ્યક્ત ભાવે દેખાય છે. એટલે તેવી ભેગની ચેખાઓ તેમાં થતી જોવાય છે. તે કામરૂપ મેહ મનુષ્યને પશુ બનાવે છે. દેવતાઓને દાસ બનાવે છે. આ પુરૂષદાદિના અભાવ વખતેજ હદયમાં વિવેક વિનયની મર્યાદામાં સત્યપ્રેમને ઉદય પ્રગટે છે. તેના ગે શુદ્ધ અપ્રમાદભાવમય ભાવચારિત્ર ગૌતમાદિના જેવું પ્રગટે છે. ૧૨૧
પ્રેમ એ પરમ તેજ છે. प्रेमैव परमं तेजः, सर्वत्र व्यापकं परम् ।
तल्लीनः सर्ववृत्तीनां, जेता भवति सर्वथा ॥१२२।। અથ–પ્રેમ તે જ સર્વ જગતમાં વ્યાપક પરમ તેજ છે. કારણ કે તે પરમપ્રેમના શ્રેષ્ઠ તેજમાં સર્વ વૃત્તિઓ લય પામી જાય છે. તે પ્રેમ તેજ સર્વ ચિત્તવૃત્તિઓને જીતી લેનાર છે. ૧રરા
વિવેચન –સત્ય પ્રેમના તેજ રૂ૫ અગ્નિમાં કામાદિક દુષ્ટ વૃત્તિઓ વિલય પામી જાય છે. તેમજ સર્વ ચિત્તની સંક૯પ વિકલ્પ રૂપ માનસિક વૃત્તિઓ પણ સર્વથા જીતાઈ જાય છે. ૧૨રા