________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૬
પ્રેમગીતા
સભ્ય જ્ઞાની પ્રેમયોગીઓ શરીરધન વિગેરે સર્વસ્વના નાશ પ્રસંગમાં પણ સત્ય પ્રેમનો ત્યાગ નથી કરતા. ૫ ૬૭ છે
__ पूर्णदुर्भाग्यसंप्राप्तौ, मृत्युकालेऽपि सजनाः ।
સત્યમ ન મુક્તિ, વૃદિરોમનૈઃ ૬૮ અર્થ –કદાપિ સજજન પુરૂષને સર્વ પ્રકારના પાપના ઉદયથી પૂર્ણ દુર્ભાગ્યતા આવે મૃત્યકાળ પણ સામે દેખાય તો પણ સત્ય પ્રેમને ત્યાગ કરતા નથી, આટલું જ નહિ પણ ધૂર્તભાવવાળી કરડે પ્રકારની લાંચ મળે તે પણ લેભાતા નથી ૬૮
વિવેચન –આ સર્વ જગતમાં જે સત્ય પ્રેમવાળા સજજને છે તેઓ ભયંકર વિપત્તિ સામે જોયા છતાં તેમજ દુષ્ટજને હાંસી કરતાં છતાં, સર્વ લોકના તીરસ્કાર મળતા છતાં, ભૂખ્યા પેટને અન્નને ટુકડે નહિ મળવા છતાં કોઈ પણ આપણને શરણ આપીને બચાવે તેવું સ્થાન નહિ મળવા છતાં, આવા અનેક દુર્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થયા છતાં તેમજ મૃત્યુ નજદીક દેખાયા છતાં, ફાંસી કે શૈલી ઉપર ચડાવવા છતાં સુદર્શનશેઠની પેઠે જે સત્ય પ્રેમને ત્યાગ કરતા નથી, તેમજ કરોડો કે અબજોની લાંચ મળવા છતાં, ચકવતીનું સામ્રાજ્ય મળવા છતાં, જે સત્ય પ્રેમને છોડતા નથી, તે મહારાજા હરિશ્ચંદ્રની પેઠે જગતમાં જય પ્રવર્તાવે છે. અન્ય પ્રેમીલોકો એક સત્ય વચનને સર્વસ્વ માને છે. અન્યને અસાર, કુટ, જુજ જાણે છે, એવા સત્યપ્રેમીઓ લાખ કે કરેડાની લાલચમાં લેભાતા નથી, સત્ય ન્યાયમાંજ એક પ્રેમ રાખે છે. જે ૬૮ છે
પ્રેમથી મન વચન કાયની એકતા થાય છે. मनोवाक्कायसंमेलः, सत्यप्रेम्णा परस्परम् ।
सर्वत्र सत्यलोकाना, जायते नैव संशयः ॥६९॥ અથ–સર્વ લોકેના આત્માઓની સાથે સાચા પ્રેમવડેજ મન, વચન, કાયાનું સંમેલન-મિત્રતા પરસ્પર થાય છે. તેમાં જરા પણ સંશય નમી. છે ૬૯ છે
વિવેચન –જ્ઞાતિ, જાતિકુળને ભેદ રાખ્યા વિના સત્યપ્રેમથી સત્યપ્રેમી મનુષ્ય પરસ્પર ગુરૂ શિષ્ય, મિત્ર બંધુભાવને સંબંધ-સંમેલન કરે છે. કારણ કે જે વ્યવહારમાં એક બીજાથી દૂર હોય તે પણ સત્યપ્રેમથી અરસપરસ મળે છે. એક બીજાના સુખદુઃખ દૂર કરવા પ્રવૃત્તિ કરે છે. મેક્ષની સાધના કરવામાં, સમ્યફજ્ઞાનની આપલે કરવામાં જ્ઞાતિવ્યવહાર આડે આવતું નથી. કહેવત છે કે “લેક મળે ત્યાં લેકાચાર, સંત મળે ત્યાં એકાકાર અહીંયા સંતને પરસ્પર જ્ઞાનની આપલે કરવાને સંબંધ એકાકાર રૂપે છે. પણ વ્યવહાર સંસકાર જેમ પૂર્વકાળથી લેક વ્યવહાર ચાલ્યો આવે છે તેમાં બાધ આવતું નથી. અહીંયા એક બીજાના અંગને સ્પર્શ, સંબંધ, ભેજન સંબંધ કે અન્ય લેવડદેવડને સંબંધ છે તે પરંપરાગત લેકવ્યવહાર મનુ–સ્મૃતિ, આચાર દિનકર, વિવેકવિલાસ, શ્રાદ્ધવિ
For Private And Personal Use Only