________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuni Cyanmandir
પ્રેમગીતા
પ્રેમયોગીઓ જ પ્રેમની પરીક્ષા કરે છે. प्रेम परीक्ष्यते प्रम-योगिना.परया विदा.।
परायां भासते सत्यं, सत्यप्रेम्णैव सद्धतिः ॥५६॥ અથ–પ્રેમગીઓ પરા શ્રેષ્ઠ ભાવના વડે સત્યપ્રેમની પરીક્ષા કરી શકે છે. શ્રેષ્ઠભાષામાં સત્ય પ્રેમમય વચને બેલાય છે. સત્યપ્રેમથી આત્મામાં સાચી સ્થિરતા આવે છે. પ૬
વિવેચનઃ–ઉપરના લેકમાં જણાવ્યું કે સાચે પ્રેમગી ઠગારા લેકના પ્રપંચથી મુંઝાતે નથી. છેતરાતો નથી. વસ્તુતઃ તેઓ વેવલા અવિચારી અવિવેકી નથી. પણ જે સત્યપ્રેમીઓ પરા એટલે શ્રેષ્ઠ જ્ઞાન-જ્ઞપ્તિરૂપ, બુદ્ધિવડે પરમ બ્રહ્મસ્વરૂપ પ્રેમની યથાર્થતાની વિવેક વિચારપૂર્વક પરીક્ષા કરીને અનુભવ કરે છે. જોકે બનાવટી પ્રેમ જે શઠ લેકે વાપરે છે તેને પણ ઓળખીને તેમાંથી છેતરાતા નથી. તેથી પરા એટલે શ્રેષ્ઠ અંત:કરણની પૂર્ણ શુદ્ધતાયુક્ત ભાષા વડે પ્રેમપૂર્વક સત્યભાવથી બોલે છે, તેમાં અસબંધતા ટુતા નથી જ આવતી. તેમજ પ્રેમગીએ સત્ય પ્રેમવડે ધીરજ યુક્ત થઈને સર્વત્ર પ્રેમરૂપ મૈત્રી ભાવભાવવાથી આત્મસ્વરૂપને એકાવભાવે-પરમાત્માના સ્વરૂપને એકત્વભાવે અનુભવી તે પરમાત્માના સ્વરૂપમાં સ્થિરતા કરાવે તે પ્રેમપ્રભુને પ્રતાપજ જાણે ૫૬ છે
સેવા વૈયાવચ્ચે પ્રેમથી થાય છે. सेवाभक्तिर्भवेत् प्रेम्णा, वैयावृत्यं तथा शुभम् ।
प्रवृत्तीनां महामन्त्रो, निवृत्तिनां तथा ध्रुवम् ॥५७॥ અર્થ–જગતના સર્વ જીવાત્માઓની સેવા ભકિત વૈયાવૃત્ય વિગેરે શુભ અનુષ્ઠાનની પ્રવૃત્તિ પ્રેમથી જ થાય છે, તેમજ પ્રેમ પ્રવૃત્તિ અને નિવૃત્તિને નિશ્ચયે મહામન્ચ છે. તે પછા
વિવેચનઃ–પ્રેમધર્મનું બળ ખરેખર અપૂર્વજ છે. જે વેગી પ્રેમધર્મથી યુક્ત થઈને જગતના સર્વ પ્રાણિઓની સેવા કરવા કટિબદ્ધ થાય છે ઉપદેશ કરીને પશુવૃત્તિને ત્યાગ કરાવે છે અને માનવતાના શુભ સંસ્કારો આપીને મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરાવે છે. તેમજ દીનદુઃખીઓને શાંતિ આપી તેમને સુખી કરવા પ્રવૃત્તિ કરે છે. ધર્મમાર્ગથી પડતાને હિંમત આપી સત્ય વૈરાગ્ય ભાવની શ્રેણી-એ ચડાવીને મોક્ષ માર્ગરૂપ ચારિત્ર ધમમાં સ્થિરતા કરે છે. મિથ્યાત્વ વાસનામાં વૃદ્ધ થયેલાને સમ્યગ આત્મસ્વરૂપની શ્રદ્ધા કરાવી સમ્યગ દર્શનમાં સ્થિર કરે છે. તે ભક્તિ સત્ય પ્રેમરૂપ મૈત્રી ભાવ વિના નથી થતી. તેમજ પૂજ્ય તીર્થકરો ગુણધર, આચાર્ય, ઉપધ્યાય, સાધુ, સાધ્વી, દેશવિરતિ શ્રાવક શ્રાવિકાની પૂજ્ય ભાવનાપૂર્વક પૂજા કરવી. તેમજ તેઓના ગુણ સ્તુતિ કરવા રૂપ પ્રભેદ ભાવનારૂપ ભક્તિ પણ પ્રેમધર્મથી જ થાય છે, તેમજ ધમિઓને જ્ઞાન ભણવાના
For Private And Personal Use Only