________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ
પ્રેમ આત્મામાં વ્યાપક છે. व्यापकः सूक्ष्मरूपेण, प्रेमैव स्वान्तरप्रभुः ।
अविश्वासो न यत्रास्ति, निश्चयप्रेमतः स्वयम् ॥५४॥ અથ–પ્રેમરૂપી પ્રભુ આત્મામાં વ્યાપક ભાવે અદશ્ય સૂક્ષ્મરૂપે રહેલ છે. પરંતુ જ્યાં તે પ્રમાણે અવિશ્વાસ ન હોય ત્યાં અવશ્ય નિશ્ચયથી આત્મપ્રેમ ભાગ્યવંતને સ્વયં પ્રગટ થાય છે. ૫૪
વિવેચનઃ—જયાં સુધી આત્મામાં મિથ્યાત્વ, મોહ, માયા, રાગ, દ્વેષ, માન, અભિમાન, કામ, ક્રોધની પ્રબળતા હોય ત્યાં લગી અશુદ્ધ પ્રેમથી આત્મા વિષયભેગની સંજ્ઞારૂપ રાગથી અન્ય પુગલેના ભાગને ચહાય છે પણ તે રાગરૂપ પ્રેમ નિશ્ચલ નથી; ક્ષણિક છે ત્યારે પરમબ્રહ્મ સ્વરૂપને શુદ્ધપ્રેમ જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ અને મેહનીય કર્મના તેવા પ્રકારના પશમભાવે આવરણ વિગેરે નાશ પામતાં તેટલા અંશે સત્ય, શુદ્ધ પ્રેમ અંતરમાં પ્રગટ થાય છે. તે રૂપી ન હોવાથી આપણી ઇન્દ્રિઓ જોઈ જાણી શકતી નથી તેથી સૂક્ષ્મ છે. પરંતુ આપણે સર્વ જગતના જીવાત્માઓ પ્રત્યે મિત્રભાવ પ્રગટે તેઓને આપણું સમાન માની આપણા જેવા સુખી કરવા ઈચ્છા થાય, તેવી કાયાથી પ્રવૃત્તિ કરાય તેટલા અંશે આપણા અંતઃકરણમાં વ્યાપક ભાવે તે પરમ બ્રહ્મ પ્રેમપ્રભુ સૂક્ષ્મભાવે સ્થાન કરી રહેલા છે એમ સમજવું. પરંતુ જ્યાં તેવી મૈત્રિ આદિ ભાવના પ્રત્યે સફળતાને વિશ્વાસ ન હોય ત્યાં તે પ્રેમનું સ્થાન જાગતું નથી. જ્યાં પૂર્ણ વિશ્વાસ હોય ત્યાં પ્રેમપ્રભુ નિશ્ચયપૂર્વક પ્રેમગ વડે યુક્ત આત્મામાં પિતે પ્રગટ થાય છે. તેથી તે પ્રેમયોગીને સર્વ ચર અચર જગત જંતુમાં મંત્રી ભાવે પ્રેમપ્રભુ વ્યાપક થઈને તે સવનું હિત કરવા આત્માને પ્રેરણ કરે છે. ૫૪
ધૂર્ત પ્રેમ એ સાચે પ્રેમ નથી. धूर्तानां प्रेमचेष्टासु, सत्यप्रेम न विद्यते ।
नास्तिकैZढलोकैश्च, सत्यप्रेमी नवच्यते ॥५५॥ અથ–પૂર્વ લોકેની પ્રેમચેષ્ટામાં સત્ય પ્રેમ નથી હોતું. તેઓ તે ભેળા લેકેને છેતરીને પિતાની જાળમાં ફસાવવાની જ એક માયાજાળ કરતા હોય છે. તેવા નાસ્તિક મૂઢ કોથી સત્યપ્રેમી જરાપણ ઠગાતે નથી. પપા
વિવેચન –જગતમાં ધૂર્ત લોકોને જૂઠા પ્રપંચ કરનારા, લોકોને છેતરનારા પ્રપંચી ચમત્કાર કરીને ભોળા લેકેને પિતાની માયામાં ફસાવીને ઉન્માર્ગ ગમન કરાવીને પિતાની પાપી અનીતિમય વાસનાને પોષે છે અને વ્યભિચારરૂપ પ્રવૃત્તિને પ્રેમધર્મને નામે ફેલાવે છે. પરંતુ ત્યાં મોહને જ ઉન્માદ હોય છે. પણ સત્ય પ્રેમધર્મ જરાપણ હોતો નથી તેવાથી ભલે મૂર્ખ લોકે છેતરાય પણ સત્ય ધર્મપ્રેમી કે જે જગતમાં કલ્યાણમય ધર્મપ્રેમ પ્રગટાવવા સતત પ્રવૃત્તિ કરે છે તેઓ તે જરાપણ અધર્મથી છેતરાતા નથી. પપ
For Private And Personal Use Only