Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮૬
પ્રેમગીતા
અધર્મથી ઉપજેલા પ્રેમથી સમજવી અને જ્યાં યમ નિયમ શૌચ આદિના નામથી યુકત ભાવવડે દેવગુરુ આદિના પૂજનરૂપે પ્રવૃત્તિ થાય છે તેમાં કામ્યભાવ હોવાથી પ્રથમ પ્રેમની ભૂમિકા સમજવી ૩૪૬ાા
વિવેચન:-જીવાત્માઓ વિષયભોગની અપેક્ષા રાખીને તેની પ્રાપ્તિ માટે જે મેજ કરવાની ઈચ્છાથી હિંસા કરે, અસત્ય બેલે, ચોરી કરે, વ્યભિચાર મિથુન કરે વિગેરે પશુવૃતિરૂ૫ અઢાર પપસ્થાનકરૂપ દેષની પ્રવૃત્તિ કરે, યુદ્ધ વગેરે ખેલે તે બધામાં મુખ્ય ભાવથી પ્રથમ ભૂમિકારૂપ અશુદ્ધ પ્રેમભાવના હૈયાની વર્તે છે. આ પ્રવૃત્તિ તામસ પ્રકૃતિવંતને મુખ્યતાએ વતે છે. તેમજ રાજસ પ્રકૃતિવાલા યમ નિયમ શૌચ આદિ કરે છે, જીવદયા કરે, સત્ય બોલે, ચેરીને ત્યાગ કરે, પરદાર વેશ્યા કુમારિ અપરિગ્રહીત વા ગુલામ સ્ત્રીના ભેગને ત્યાગ કરી સ્વદારામાં સંતેષભાવ ધરે, ભયંકર કર્માદાનરૂપ મહારંભને ત્યાગ કરે, દારૂ માંસ માખણ મધને ત્યાગ કરે, તપ ઉપવાસ આદિ કરે, શોચ-પવિત્રતા રાખે, દેવ ગુરૂની ભક્તિ પૂજા કરે, સંઘ સાધમિકની ભક્તિ વાત્સલ્ય કરે, વ્યાપાર રોજગાર ન્યાયથી કરે, અનીતિનું દ્રવ્ય ન લે, અનિતિને ઉપદેશ ન આપે. આ બધામાં જે આ લેક પરલકના સુખના અભિલાષાથી કરે તે ત્યાં પ્રથમ ભુમિકારૂપ સુખપ્રેમની સ્થિતિ સમજવી. ૩૪૬
स्वार्थार्थ सर्व कर्माणि, कर्त्तव्यानि सुखाप्तये ।
अज्ञानमोहदोषाद्यै-जीवनं यत्र देहिनाम् ॥३४७॥ અથ:--જ્યાં જીવાત્માએ માત્ર સુખ અને સ્વાર્થ માટે સર્વ કર્મબંધના કાર્યો કરે છે ત્યાં અજ્ઞાન મેહ આદિ દેથી યુક્ત પ્રેમજીવન ચલાવાતું હોવાથી પ્રાણીઓની તે પ્રેમની પ્રથમ ભૂમિકા સમજવી. ૩૪છા
એમની બીજી ભૂમિકા द्वितीयायां फलाशाया-मुख्यता कामभोगता।
साधूनां संगतेरिच्छा, योगः किं चित्प्रजायते ॥३४८॥ અર્થ –-બીજી ભૂમિકાની પ્રેમની પ્રવૃત્તિમાં ફલની આશા મુખ્ય રીતે તે કામભેગથી યુક્ત હોય છે. સાથે સાથે સાધુ પુરુષના દર્શન અને તેમની સાથે સંગતિ કરવાની ઈચ્છા કાંઈક ઉપજે છે ૩૪૮
વિવેચન ––બીજી પ્રેમયોગ ભૂમિકામાં આવેલે ભવ્ય જીવાત્મા પ્રેમીજને સાથે જે પ્રેમ સંબંધ કરવા પ્રેરાય છે, ત્યાં મુખ્યતાએ કામગરૂપ પાંચ ઈદ્રિના વિષયના ફલની ઈચ્છાથી પ્રેમ સંબંધ કરવા પ્રેરિત થાય છે, તે અંશ અશુદ્ધ હોવા છતાં પ્રથમથી આ ભુમિકા એટલા માટે સારી ગણાય છે કે ત્યાં સદગુણ સંપન્ન સદાચારી પૂજ્ય સાધુજનોની સંગત
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008641 |
| Book Title | Premgeeta Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 277 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 18 MB |