________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમગીતા
'
અથર--પ્રેમથી જ પ્રેમીનું હૃદય ભીંજાયેલું હોય છે તેવા પ્રેમીમનુષ્યના મુખ તથા આંખેમાં સર્વદા પ્રસન્નતા રહેલી હોય છે. તેમજ વાણીમાં પણ મધુરતા અને પ્રેમીને દેખતાં પરસ્પર સત્કાર-સન્માન કરવા તૈયાર થાય છે. તે ૨૮૩ છે
સંકટમાં પ્રેમી પ્રાણ આપે છે. प्रेमिणां संकटप्राप्ती, प्राणार्पणं परस्परम् ।
कीर्तीहा न भवेन्नृणा-मात्मारामनिवासिनाम् ॥२८४॥ અર્થ –પ્રેમીઆત્માઓમાં કઈને કાંઈ પણ પ્રકારનું સંકટ આવ્યું હોય તે પ્રેમિ આત્મમિત્રે તે સંકટને દુર કરવા સ્વપ્રાણોને અર્પણ કરવા તત્પર બને છે, તેમાં પણ કીર્તિની ઈચછા તેઓને નથી હોતી કારણ કે આત્મસ્વરૂપમાં રહીને તેઓ તેમાંજ રમણતા કરનારા હોય છે. આ ૨૮૪
મૃત્યુ પ્રાપ્ત થાય તે પણ પ્રેમમાં હૃદયભેદ થતું નથી.
हृ दो न भवेन्नृणां, मृत्युप्राप्तावपि स्फुटम् ।
प्रेमिणामीदृशीरीतिः, सुखे दुःखे च सर्वदा ॥२८५।। અથ–પ્રેમીએ પ્રેમીઆત્માઓ પ્રત્યે હૃદયને ભેદ કદાપિ પણ નથીજ રાખતા. મયુઅવસ્થા પ્રાપ્ત થાય છતાં પણ તેમાં પ્રેમ પ્રત્યક્ષભાવે પ્રગટ થાય છે. પ્રેમીઓને સુખ દુઃખના સર્વ પ્રસંગે આવ્યા હોય તે પણ સર્વકાલ પ્રેમની આવી એકધારી દશા તેઓની વર્તે છે. ૨૮૫ .
વિવેચન –જગતમાં જે સાચા શુદ્ધપ્રેમીજને હોય છે તેઓ પરસ્પર એક બીજા પ્રત્યે સર્વદા શુદ્ધ નિર્વિકલ્પ પ્રેમથી રહે છે, તે પ્રેમીઓને ગમે તેવા કપરા પ્રસંગો આવે તે પણ હૃદય-મનથી જુદા થતા નથી એટલે તેઓને મનને પરસ્પર ભેદ પડતજ નથી. જીવન મૃત્યુના કપરા સમયમાં પણ પ્રેમ પ્રગટભાવે પ્રત્યક્ષથી અનુભવાય છે. એકના મરણે અન્ય મરણને માંગે છે. એકના ઉદયમાં અન્ય હષપ્રમેદને ધરે છે, આમ સાચા પ્રેમિઆત્માઓ સર્વકાળ એકજ સરખા પ્રેમને ધારણ કરે છે. સુખ કે દુખના પ્રસંગે પણ તે પ્રેમધારાને પલટે નથીજ ખાતા. આવી રીતે પ્રેમીજનેની દશા કાયમજ વર્તે છે. ૨૮૫
પ્રેમીઓ પરસ્પર એક બીજાનું અવલંબન લે છે
आलंबनं स्वभावेन, प्रेमिणां हि परस्परम् ।।
जायते सत्यमाधुर्य, प्रेमरूपं च हृद्तम् ।।२८६॥ અથ–પ્રેમી આત્માઓ પરસ્પર સ્વભાવથી એક બીજાના અવલંબનને ચાહે છે, તેઓમાં હૃદયગત સત્ય પ્રેમ પ્રગટ થયેલ હોવાથી સત્યતા અને વચનમાં મધુરતા આવે છે અને હદય પ્રેમસ્વરૂપ જ બને છે. . ૨૮૬
For Private And Personal Use Only