________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuni Cyanmandir
૧૨૬
પ્રેમગીતા
વિવેચન –આત્મામાં સહજભાવે ચૈતન્ય રૂપ પ્રેમ પરિણમેલ હોવા છતાં બાહ્ય ભાવથી અનેક જીવાત્માઓમાં ઝેરવેર, મારામારી, એક બીજાથી રીસમણ વગેરે વિપરિત ભાવે જોવામાં આવે છે તેનું કારણ શું હોવું જોઈએ? ઉત્તર-અનાદિ કાલથી મેહનીયકર્મ મલનું ગાઢ આવરણ પડેલું છે તે છે. તેને જેટલા અંશે વિલય (નાશ) થાય તેટલા અંશે પ્રેમસ્વરૂપનું પ્રાગટયપણું થાય છે. એટલે પ્રથમ સંજ્ઞીભાવમય પચેંદ્રિયતા પ્રગટે છે ત્યારે મેહ મમતારૂપ પુત્ર સ્ત્રી ધન આદિમાં અશુદ્ધ સ્વાર્થમય પ્રેમ દેખાવ દે છે. પરંતુ સદ્ગુરૂના સહવાસમાં આવતા તેમને સદુપદેશ સાંભળતાં વિવેકમય સદાચાર જેટલા અંશે પ્રકાશ થાય તેટલા અંશે શુદ્ધ પ્રેમ ભવ્યાત્માઓમાં પુત્ર પુત્રી સ્ત્રી સ્વજન આપણી પાડોશમાં રહેતા સજજને વિગેરે ઉપર પ્રગટ થાય છે. એટલે મેહનિય કર્મનું આવરણ જેટલું નષ્ટ થાય તેટલા અંશે શુદ્ધ પ્રેમ પ્રગટ થાય છે. તેમજ સદગુરૂના ઉપદેશથી આત્માની પૂર્ણ ઉન્નતિના ઈચ્છનારા ઇચછાયેગીઓને આ આત્માથી સ્વકર્મના ગે માનવ શરીરની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેવા પ્રેમગીઓ સ્વશરીરમાં છ ચકની અવસ્થિતિની જ્ઞાતિ પ્રાપ્ત કરે છે તેના નામ (૧) મૂલાધાર ચક્ર, (૨) સ્વાધિષ્ઠાન ચક્ર (૩) મણિપુર ચક્ર (૫) વિશુદ્ધ ચક્ર (૬) આજ્ઞા ચક્ર આ છ ચકોના મંત્રના જાપ કરવાથી મોહનીયકર્મનું પ્રધાન આવરણદશન મેહનો નાશ--ક્ષપરામ થાય છે તેના વેગે વીતરાગદેવના ભાવમય દર્શન થાય છે. તેમજ મતિજ્ઞાનાવરણને નાશ-ક્ષપશમ થતાં જાતિ સ્મૃતિજ્ઞાન-પૂર્વ જન્મને બંધ થાય છે.
मूलाधारे त्रिकोणाख्ये, इच्छाज्ञानक्रियाऽत्मके। मध्ये स्वयम्भूलिगं तु, कोटिसूर्यसमप्रभम् ॥२॥ तियगलोकसमं ध्यायेत् , क्षीराब्धिं तत्र चांबुज । सहस्रपत्रं स्वर्णाभ, जम्बुद्वीपसमं स्मरेत ॥३॥ तत्केसरततेरन्तः, स्फुरपिङ्गप्रभाश्चिताम् । स्वर्णाचलप्रमाणां च, कर्णिकां परिचिन्तयेत् ॥४॥ श्वेतसिंहासनाऽसीनं, कर्मनिर्मूलनोद्यतं ।
आत्मानं चिन्तयेत्तत्र, पार्थिवीधारणेत्यसौ ॥५॥ અથ–પ્રથમ મૂલાધારચક્રમાં ત્રણ ખૂણામાં ઈચ્છા જ્ઞાન અને ક્રિયા સ્વરૂપમાં તત્વની સ્થાપના કરાય છે અને મધ્યમાં સ્વયંભૂ પૂર્ણ આત્મસ્વરૂપને પ્રગટાવવામાં ઉપાદાન કારણ રૂપ પરમાત્મા અહ તેની અતિ કડો સૂર્ય સમાન તેજસ્વિ ચિંતવવી.
- શ્રી હેમચંદ્રસુરીશ્વર જણાવે છે કે મૂલાધાર ચક્રને પ્રાર્થિવી ધારણા પ્રમાણે તિય લેકના પ્રમાણે એક ક્ષીરસમુદ્ર નાભિપ્રદેશની નીચે સંકલ્પ, તેમાં એક હજાર પત્રમય જંબુદ્વિીપ પ્રમાણે
For Private And Personal Use Only