________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વૃત્તિયા વિરામ પામે છે અને જડપુદ્ગલ રમણતારૂપ સ્વપ્રદશાને નાશ થાય છે. હૃદયકમલમાં મનને ચોટાડવું તે ભાવપદ્માસન છે અને આત્માના સિદ્ધ સ્વરૂપમાં સ્થિરપયેાગે સ્થિતિ કરવી તે આધ્યાત્મિક ભાવ સિદ્ધાસન છે. આત્માના સ્વરૂપના ઉપયોગ ધારણ કરવા અને સર્વ આયિક ભાવમાંથી મનને ખેંચીને આત્માના ચિંતવનમાં રમાડવું તે આધ્યાત્મિક રાજયોગી ઉન્મુની મુદ્રા છે. આવી મુદ્રામાં પ્રાણવાયુની સહેજે સ્થિરતા થાય છે. રાગ દ્વેષ તરફ મનેવૃત્તિયાને ન જવા દેવી અને વિષયામાંથી મનેાવૃત્તિયાને પાછી ખેંચી આત્મામાં વાળવી તે ભાવ પ્રત્યાહાર છે.
કાયાને આત્માના તાબામાં રાખવી તે ખાયમ છે. વચનપર કાણુ ધારવા તે ખાાયમ છે. મનપર કાબૂ ધારણ કરવા તે ભાવયમ છે. મળાત્કારે ઇન્દ્રિયેાપર કાબુ મેળવવા અને પ્રાણપર કાબુ મેળવવા અભ્યાસ કરવા તે હુઠયાગ છે. હુઠયાગ કરતાં સહજ રાજયોગ અનતગણા ખળવાન છે. આત્માના ઉપયાગથી સહજે માહુના નાશ થાય તે રાજયોગ છે. નિકાચિત શાતા અને આશાતાવેદની રૂપ પ્રારબ્ધ વેદતાં અંતમાં મેાહુ ન પ્રગટે એવી રીતે આત્માપયાગ ધારવા તે રાજયોગ છે. અઘાતી પ્રારબ્ધ ક ભાગવતાં ઘાતીક રસની પરિણતિ ન પ્રગટાવવા દેવી તે ભાવથી રાજયાગ છે. આત્મામાં ધ્યાનવડે લયલીન થવું અને માહુથી દૂર રહેવું. જે વખતે ધ્યાના ધ્યાન અને ધ્યેયની એકતા થઈ જાય તે લયયેાગ છે. સાહુ અને તત્ત્વમસિ આદિ શબ્દેથી આત્માના જાપ કરવા. પંચપરમેનિષ્ઠના જાપ જપવા તે દ્રવ્યથી મંત્રયોગ છે અને આત્માના ગુણુ પર્યાયના વિચાર કરવા તે ભાવથી મત્ર છે. આત્મા તેજ પરમાત્મા છે એમ નિશ્ચય કરી આત્મામાં સ્થિર પચેગ ધારવા ને ભાવથી ઉપાસના છે. ધાર્મિક કૃત્યો કરવાં તે ધર્મ પ્રવૃત્તિ ચેાગ છે અને ધાર્મિક કૃત્યોના પણ ત્યાગ કરી જેટલા વખત સુધી કાયાવાણી મન વ્યાપારથી નિવૃત્ત
For Private And Personal Use Only
