________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૧૩
આત્મશુદ્ધિમાં ઉપયોગી થાય છે, કારણ કે તે અવળાને પણ સવળારૂપે પરિણુમાવી શકે છે. તેથી તે જ્યાં ત્યાં પદાર્થોને નિમિત્ત તીર્થરૂપે પરિણાવીને આગળ વધી શકે છે. દયિકભાવમાંથી આત્મભાવમાં જવા માટે સ્થાવર તીર્થોની અને જંગમતીર્થોની ઘણી ઉપયોગિતા છે. આત્મષ્ટિ ખીલતાં આત્મશુદ્ધિ માટે દ્રવ્યતીથ, સ્થાવરતીર્થ અને જંગમતીર્થોની યાત્રા થાય છે. જ્યાં જ્યાં સ્થાવરતીર્થો થયાં છે તે પણ જંગમતી
રૂપ અરિહંત સૂરિ સાધુઓના ચરણ સ્પર્શથીજ થયાં છે. જંગમતીર્થો છે તેજ સ્થાવરતીર્થોની ઉત્પત્તિ કરનાર છે માટે જે જે જંગમતીર્થરૂપ અરિહંત, સાધુથી જ્યાં સ્થાવરતીર્થ પ્રસિદ્ધ થયું હોય ત્યાં ત્યાં તે અહિંત સૂરિ સાધુનું ચરિત્ર વાંચવું, તેમના ચરિત્રનું સ્મરણ કરવું, તેઓનું શ્રદ્ધાપ્રીતિથી ધ્યાન ધરવું, તેથી તે તે અરિહંતાદિકના જે આત્મા કરવાને આમેલ્લાસભાવ પ્રગટે છે અને તેથી દર્શન અને ચારિત્રની શુદ્ધિ થાય છે, દુર્ગણે નષ્ટ થાય છે અને સગુણે પ્રકટે છે. તીર્થોની સેવા તે વસ્તુતઃ આત્માની સેવા છે. આત્મા ઉપશમભાવે પરિણામે તે ઉપશમ તીર્થરૂપ આત્મા છે, આત્મા પિતે પશમભાવે પરિણામે તે ક્ષયપશભાવે આત્મા તે જ તીર્થ છે. આત્મા તે જ ક્ષાયિક ચારિત્રભાવે પરિણમે ત્યારે તે ક્ષાયિક તીર્થરૂપ આત્મા છે. બહિરાત્મભાવમાંથી અંતરાત્મભાવમાં જવું તે અંતરાત્મ તીર્થયાત્રા છે અને અંતરાત્મભાવમાંથી પરમાત્મભાવમાં જવું તે પરમાત્મ તીર્થયાત્રા છે. પરમાત્મપદ પામ્યા પછી બાહ્યાાંતર નિમિત્ત ઉપાદાનરૂપ સાધન તીર્થ માત્રની જરૂર રહેતી નથી. ધર્મશાસ્ત્રો ગ્રન્થ સર્વે તીર્થરૂપ છે. શ્રાવકે છે તે જંગમતીર્થ છે અને શ્રાવિકા જંગમતીર્થરૂપ છે. ચતુર્વિધ સંઘ તે જંગમતીર્થ છે તેને કેવલજ્ઞાની તીર્થકરે પણ નમસ્કાર કરે છે તેની શ્રદ્ધાભક્તિમાં સ્થાવરતીર્થોને અંતર્ભાવ થાય છે. નિમિત્તતીર્થના સેવન વિના ઉપાદાનતીર્થરૂપ આત્માની શુદ્ધિ પ્રગટતી નથી. પ્રથમ નિમિત્તતીર્થરૂપ ગુરૂ, સાધુ, સંવ, આચાર્ય, ધર્મશાસ્ત્ર, સ્થાવરતીર્થ
For Private And Personal Use Only