________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૭૬ દશા ઉત્તમ છે અને તે ગ્રહનાની અત્યંત આવશ્યકતા છે એ વાત તમને હદયમાં અત્યંત અસર કરતી નથી, પરંતુ સમજવા એટલું કે નિવૃત્તિથી આત્માનું જ્ઞાન કરવાનો સમય મળે છે. સંસારની ઉપાધિના ત્યાગથી મનની આધિ પણ કેટલીક ટળે છે. ઉપાધિ અને વ્યાધિથી કેટલીક શારીરિક વ્યાધિ પ્રગટે છે. ઉપનિષદમાં આત્મજ્ઞાનનું એકાંત પ્રતિપાદન છે. જેનશાસ્ત્રોમાં આત્મજ્ઞાનનું સમ્યગુરીતે વિવેચન છે. જેનશાસ્ત્રમાં આત્મા અને કર્મનું સ્વરૂપ જેવું પ્રતિપાદન કર્યું છે તેવું વેદમાં અને ઉપનિષમાં સર્વનયસાપેક્ષાએ આત્માનું અને કર્મનું સ્વરૂપ યથાર્થ વર્ણવેલું નહિ હેવાથી ઈશ્વર, આત્મા, કર્મ વગેરેમાં (શંકરાચાર્ય, રામાનુજ, વલ્લભાચાર્ય, સાંખ્ય, જેમિનિ, મધ્વાચાર્ય, દયાનંદ વગેરેએ મૂલ તત્વ બાબતેમાં) ભિન્નભિન્ન અર્થ કરી ભિન્નભિન્ન મત પ્રતિપાદન કર્યા છે. જેનશાસ્ત્રોમાં આત્મા, ઇશ્વર-કર્મ-જગત સંબંધી જે વિવેચન કર્યું છે તેને સાત નયેની અપેક્ષાએ સમ્યફ સમજતાં અનુભવતાં વેદાંતાદિ શાસ્ત્રોમાં કથિત આત્માદિ તને પણ સમ્યફ ખુલાસે થાય છે અને સર્વ નયેની સાપેક્ષાએ જેન તત્ત્વદર્શનમાં વેદાંતદર્શન સમાય છે, તેમાં મતભેદ રહેતું નથી. એમ મેં જૈનશાસ્ત્રો અને વેદાંતશાસ્ત્રોના વાચન સ્મરણ અનુભવથી તથા આત્મજ્ઞાનાનુભવથી ધ્યાન સમાધિથી નિશ્ચય કર્યો છે. જૈનધર્મ તત્વજ્ઞાનનાં શાસ્ત્રોનું સાતનેયે જ્ઞાન કરી વેદાંત શાસ્ત્ર વાંચવાથી મધ્યસ્થ ભાવે ઘણે રસ પડે છે અને આત્માનુભવ જ્ઞાનમાં વૃદ્ધિ થાય છે. સાત નયના જ્ઞાનથી ઉપનિષદોમાં જે મતભેદ પડે છે તે ટળે છે. વેદાંતશાસ્ત્રોનું જ્ઞાન કરવું હોય તે પ્રથમ જેના આધ્યાત્મિક તથા દ્રવ્યાનુયેગના શાસ્ત્રાથી અને કાન્ત જ્ઞાન કરવું કે જેથી પશ્ચાત ઉપનિષદનું અનેકાન્ત દષ્ટિથી પરિશીલન થાય છે. આત્માનું સમ્યગજ્ઞાન થાય છે અને વ્યવહારની શુદ્ધિ થાય છે.
For Private And Personal Use Only
