Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૨૭
માન છે. આ બન્ને દ્વિ નિરાલંબન યાનનું લક્ષણ વિચારે તે ચર્ચા પ્રસંગ ન રહે. હેમચન્દ્ર આચાય વિગેરેએ ધ્યાનના મ નાથ કરેલા છે પણ કેવા ધ્યાનના તે સ્વરચિત Àકામાં ભા વના પ્રસંગે જણાવ્યું નથી. શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે વનમાં ગમન કરીને ધ્યાન ધરવાના મનારથ કર્યો છે તેથી એમ નથી સિદ્ધ થતું કે આ કાલમાં પદ્મસ્થ-પિંડસ્થ-રૂપસ્થ ધ્યાન ન યાવી શકાય. આ કાલમાં પદસ્થ ‘પિંડસ્થ’રૂપસ્થધ્યાન ધ્યાવી શકાય છે. સ્વશક્તિ પ્રમાણે એ ત્રણ પ્રકારનાં ધ્યાન ધ્યાવી શકાય છે. એવે સ્વાનુભવ છે. આત્માના શુદ્ધ ગુણુ પર્યાયનું પણ શ્રુતજ્ઞાનાલમને ધ્યાન ધરી શકાય છે. આ કાલમાં શુકલ ધ્યાનની કંઈક્ર સાંખીને અનુભવ સાતમા ગુણુસ્થાનકમાં અપ્રમત્ત યેાગીને આવે છે. શુકલ ધ્યાનને નિરાલખન ધ્યાન કથવામાં આવે તા તે ધ્યાન તા આ કાલમાં છે નહિ, તેની કાંઈ આંખી સાતમા ગુણુ સ્થાનકમાં પ્રગટે છે. આત્માના અરૂપી, જ્ઞાનાદિક ગુણ્ણાને રૂપાતીત ધ્યાન, અને એને નિરાલખન ધ્યાન થવામાં આવે તે તેમાં ઘણા વિરોધે આવે છે. તિ અને શ્રુતિજ્ઞાનવડે રૂપાતીત જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રાદિક ગુણાનું ચિંતવન મનન કરી શકાય છે. આત્માના અરૂપી શુદ્ધ જ્ઞાનાદિક ગુણેાનું સ્મરણ, મનન, ચિ ંતવન તે ધ્યાન છે, અને એવું જે આત્માના અરૂપી ગુણાનું ચિંતવન રૂપ ધ્યાન તેના વિચ્છેદ થયા છે એમ જો કોઇ કહે તેા આત્માના ગુણ પર્યાયનું ઉપદેશદ્વારા અને આગમઢારા વિવેચન કરી શકાય નહિ, પણ આગમાના આધારે ઉપદેશાદિવડે તેનું સ્વરૂપ કથી શકાય છે અને ચિંતવી શકાય છે. અતએવુ તેનુ સવિદ્વાના દ્વારા વિવેચન કરી શકાય છે. આગમાના આધારે ઉપદેશાદિ વડે તેનું સ્વરૂપ કથી શકાય છે અને ચિંતવી શકાય છે. અતએવ તેના સર્વ વિદ્વાના દ્વારા થતા અનુભવ તે કેાઇ રીતે નિષેધ કરી શકાય નહિ. શ્રુતજ્ઞાનમળે રૂપી અને અરૂપી એવા એ પદાર્થોનું ચિંતવનરૂપ ધ્યાન ધરી શકાય છે. શ્રુતજ્ઞાનના વિષય ગૌચર રૂપી અને અરૂપી એ પદાર્થો છે. શ્રુતજ્ઞાનના મળે -
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008630 |
| Book Title | Patrasadupadesh Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Adhyatma Gyan Prasarak Mandal |
| Publication Year | 1923 |
| Total Pages | 568 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Spiritual |
| File Size | 7 MB |