________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર૯
પ્ય મુક્તિની પ્રાપ્તિ થાય છે, ત્રદશ ગુણસ્થાનકમાં કેવલજ્ઞાનાદિ નવ ક્ષાયિક લબ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે ત્યાં મનવાણી કાયાને
ગ્ય વતે છે માટે ત્યાં જીવનમુક્ત સાયુજ્ય મુક્તિ જાણવી અને મનવાણી તથા પાંચ પ્રકારના શરીર ગરહિત સિદ્ધ બુદ્ધ દશાની પ્રાપ્તિ તે દેહ કર્મોતીત નિયુજ્ય મુક્તિ, સાપેક્ષ દષ્ટિએ જાણવી, એ દેવકને વૈકુંઠ કહેવું તે શુભસ્થાન મુક્તિ જાણવી. આત્મા જે જે અંશે રોગ શેક દુ:ખથી મુક્ત થાય છે તે તે અંશે તે મુક્ત છે. નગમનયની અપેક્ષાએ મુક્તિના અંશરૂપ સાધનની પ્રાપ્તિથી આત્માની મુક્તિ છે. પૂર્ણ વ્યવહારથી વર્તવામાં આવતાં વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ મુક્તિ છે. અશુભ વ્યવહારને ત્યાગ કરવામાં અને શુભ વ્યવહાર આદરવામાં વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ મુક્તિ છે. દુરાચાર ત્યાગી સદાચાર ધરવામાં વ્યવહારનયની અક્ષિાએ મુકિત છે. સંગ્રહનયચિસત્તાની અપેક્ષાએ સંગ્રહ સત્તાનય મુક્તિ છે અને એકતે બ્રહ્મ સત્તાથી નિરપેક્ષ સત્તાય મુક્તિ છે. વર્તમાન એક સમયમાં મુક્તિના પરિણામની અપેક્ષાએ ત્રાજુ સૂત્રનય સાપેક્ષ મુક્તિ છે અને એકાંત શબ્દાદિનય દષ્ટિથી નિરપેક્ષ કાજુ સૂત્રનય ગ્રાહી મુક્તિ છે. દેવ લેકમાં ગમન કરી ત્યાં શાતા વેદનીય સુખ ભેગવવું એવી મુક્તિને સદેહી શુભ મુક્તિ કળે છે એવી મુક્તિને આર્ય સમાજીઓ, સ્વામીનારાયણ પંથીઓ, રામા મુજપંથીઓ. મુસલમાન અને ખ્રિરિત વગેરે માને છે. દિવ્યદેહ સહિત શાતા વેદનીય ભેગો ભેગવવા તે દેવલેક સ્થાનને અપેક્ષાએ મુક્ત રથાન માનીને તૈગમ વ્યવહારનયની દૃષ્ટિએ તે મુક્તિ જાણવી. શરીરમાં આત્મા છે. દિવ્ય શરીરે પણ ક્ષણ ભંગુર ખરેખર છે એમ આત્મજ્ઞાનીઓએ અનુભવ્યું અને કર્મ તથા શરીર વિનાનો એકલે જ્ઞાનાનંદમય આત્મા તેજ મુકત છે અને એવી અવરથા તે મુક્તિ છે, એમ પરબ્રહ્મ જ્ઞાનીઓએ ધ્યાન સમાધિથી અનુભવ કર્યો અને તેઓ વૈદેહ દશામાં અને સર્વથા દેહરહિત શુદ્ધાતમ દશામાં પૂર્ણજ્ઞાનાનંદરૂપી મુક્તિ છે એમ
For Private And Personal Use Only