Patrasadupadesh Part 2

SR No.: 008630
Original Sutra Author: N/A
Author: Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Publication Year: 1923
Total Pages: 568
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Spiritual
File Size: 7 MB

Page 111

૮
રાજ્ય પ્રથમ ગુણસ્થાનકમાં છે. સાતમા ગુણસ્થાનકમાં અપ્રમત યેગીઓ ધ્યાન સમાધિદ્વારા નિર્વિકલ્પ આત્માનંદ આસ્વાદે છે. આત્મધ્યાન સમાધિમય અપ્રમત્ત સાતમી ભૂમિકામાં યેગીએ કેવલ આત્મજ્ઞાનના આનંદમાં મસ્ત રહે છે, તેઓ શરીરદ્વારા બાહ્ય વિષયેના ભેગથી આનંદ અનુભવાત નથી. છઠ્ઠા પ્રમત્તગુણ સ્થાનકમાં પ્રમત મુનિયે આત્માનંદને અનુભવ કરે છે અને બાહ્યામાં પ્રમાદાગથી પ્રશસ્યધર્મ કાર્યાથે પ્રવર્તે છે ફક્ત પ્રમત્તગુણ સ્થાનકમાં કેવલ આત્માનંદ ભેગનું સ્વરાજ્ય નથી. તેમાં અંશે અશે પુદગલગ શાતા અને અશાતા વેદનીયનું રાજ્ય પણ હોય છે, પણ તે ભેગાવલી કર્મથી હોય છે. પાંચમા દેશવિરતિ ગુણસ્થાનમાં દેશથી આત્માનં વતે છે અને પુદગલ ભેગાનંદ પણ વર્તે છે, એવું મિશ્રિત આનંદરૂપ સ્વરાજ્ય પાંચમી ગુણસ્થાનકભૂમિકામાં વસે છે. ગૃહસ્થ મિશ્રાન દરૂપ સ્વરાજ્ય સુધી આવે છે. છઠ્ઠી ભૂમિકારૂપ છઠ્ઠા ગુણ સ્થાનકમાં ત્યાગીઓ આવે છે. જેથી સમ્યગ દષ્ટિગુણસ્થાનક ભૂમિકામાં આત્માનંદને અનુભવ આવે છે, તેથી જડ ભેગઆનંદપર શ્રદ્ધા રહેતી નથી, ફક્ત પ્રારબ્ધ કર્મવેગે જડ વસ્તુઓના ભેગની પ્રવૃત્તિ થાય છે પણ તેથી સમ્યગજ્ઞાની જડવસ્તુઓના ભાગરૂપ બાહા રાજ્યમાં લેવાતું નથી. સમ્યગ્રજ્ઞાની જે થાય છે તે સ્વરાજ્યની પ્રાપ્તિ માટે પુરૂષાર્થ પ્રારંભે છે. સમ્યગદષ્ટિ જ્ઞાની, દેહમન અને ઇન્દ્રિયમાં સ્વરાજ્યને નિશ્ચય ત્યજે છે અને આત્માના પૂર્ણ શુદ્ધતાનનાદમાં સ્વરાજ્યને નિશ્ચય કરે છે. ચેથા ગુણસ્થાનકમાં અને પાંચમા ગુણસ્થાનકમાં વર્તનારા ગૃહસ્થો હોય છે અને તેઓ બાહ્ય રાજ્યમાં મેહ પ્રગટતાં તેને ઉપશમાવે છે અને આત્મજ્ઞાનાનંદ રાજ્યને ઉપયોગ રાખીને બાહ્યરાજ્ય કરે છે પણ તે અત્યંત નિર્લેપ રહે છે. પ્રથમ મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનક ભૂમિકામાં મનુષ્ય દેહને ઈન્દ્રિયોને આત્મા માને છે અને જડ વસ્તુઓમાં સ્વરાજ્ય માને છે. મિથ્થાબુદ્ધિથી જડવાદીઓ દેહભેગમાં અને દેહરાગમાં સુખની બુદ્ધિ ધારણ કરે છે. જડવાદીઓ જડલક્ષ્મી