________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૭) સમાન છે અને કાઠિન્ય એ કૃષ્ણ સમાન છે. કોમલપણું માતા અને કાઠિન્ય પિતા છે. ઈત્યાદિ સમજાવીને મનુષ્યએ બે ગુણને ધારવા જોઇએ. ઇત્યાદિ બે આપ્યો છે.
સ્વામે રક્ષણ શક્તિ ” આંબાની પેઠે પ્રત્યેક મનુષ્ય મેળવવી જોઈએ. દરેક મનુષ્ય વિદ્યાથી બ્રાહ્મણ, તથા શસ્ત્રાદિ બળથી, ક્ષત્રિય, તથા વ્યાપારાદિ કલાથી વૈશ્ય તથા સેવાથી શુદ્ધ બનવું જોઈએ.
સહનતા ” એમાં દુઃખે, કષ્ટ, વિપત્તિ વગેરેને સહન કરી પ્રગતિ કરવી જ જોઇએ ઇત્યાદિને સારી રીતે કાવ્યમાં ચિતાર આપ્યું છે.
મંજરી” એમાં આંબાની મંજરીની પિઠે પ્રત્યેક મનુષ્ય મંજરી લાવવી જોઈએ ઇત્યાદિ બોધ આપ્યો છે.
આશા-અછાયોગ ” એમાં આશા-ઇચ્છા વેગનું બારીકાઈથી વર્ણન કર્યું છે. આશા ઇચ્છા તેજ મનુષ્યનાં ફળની મંજરીઓ છે. આશાઈચ્છા વિનાનું જીવન મરી જાય છે, ઇત્યાદિનું અનુભવપૂર્વક સ્પષ્ટ શિક્ષણ દર્શાવ્યું છે.
“ મેંરે કેરીઓનું ઉપજવું વિપુસવું ” એમાં અપૂર્વ બેધ આપવામાં આવ્યું છે. કુદતના નિયમનું એમાં બારિકાઇથી વર્ણન આપ્યું છે.
“ સામે ટક્કર ઝીલવી ” એ શીર્ષકના વિષયમાં શત્રઓ સાથે ટક્કર ઝીયા વિના કેઈ જીવતું નથી તથા વૃદ્ધિ પામતું નથી. જે ઉપજે છે, જન્મે છે તેને શત્રુ પણ તેની સાથે હોય છે. દેશ, રાજ્ય, સમાજ, કોમ, સિંધ, ગચ્છાદિને શત્રુઓ સાથે ટક્કર જીલ્યા વિના જીવી શકાતું નથી. ઇશ્વરવતાર પ્રભુને, સૂર્ય, ચંદ્રાદિ સર્વને શત્રુઓ સામે ટક્કર ઝીલવી જોઈએ. જેઓ ટક્કર ઝીલી શકતા નથી તેઓ માં સમાન છે. તેઓનું વિશ્વમાં અસ્તિત્વ રહેતું નથી.
કેરીમાં ગોટલીનું બાઝવું તે પરથી બંધ ” એ શીર્ષકવાળા વિષયમાં તત્ત્વજ્ઞાન દષ્ટિએ બેધ આપવામાં આવ્યું છે.
“વીર્યરૂપ બીજ ધારણ રક્ષા વિષે ” એમાં બ્રહ્મચર્ય ધારણ કરવા માટે અપૂર્વ જ્ઞાનને ઉલ્લેખ કર્યો છે. બ્રહ્મચર્યાશ્રમની ઉપયોગિતા કેટલી છે તે એ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે. વીર્યરક્ષાથી અનેક જાતની શક્તિઓ પ્રગટે છે તથા વીર્યનું કેટલું મહત્વ છે, તે એમાં બહુ સારી રીતે વર્ણન કર્યું છે,
For Private And Personal Use Only