________________
૧
૨
૩
૪
પાઠ ૨૫ મો. પંચમી વિભક્તિ
૭
आत्
भ्याम्
પું. વાત્તાત્
बालाभ्याम्
ન. कमलात् कमलाभ्याम्
भ्यस्
बालेभ्यः
कमलेभ्यः
પદને અંતે રહેલા ટૂ વ્યંજનને ઠેકાણે તેના સ્થાનના વર્ગનો ત્રીજો વ્યંજન થાય છે. વાતાત્ - વાલાવું |
અઘોષ વ્યંજન પર આવતાં, શિટ્ સિવાયના ટ્ વ્યંજનને ઠેકાણે તેના વર્ગનો પહેલો વ્યંજન થાય છે. રચાવ્ + પતિ रथात्पतति ।
વિરામ પર આવતાં, શિટ્ સિવાયના ટૂ વ્યંજનને ઠેકાણે, તેના વર્ગનો પહેલો વ્યંજન વિકલ્પે થાય છે.પતિ રચાત્ । पतति रथाद् ।
વર્ગનો પાંચમો અક્ષ૨ ૫ર આવતાં, પદાન્તે રહેલા વર્ગના ત્રીજા વ્યંજનને ઠેકાણે તેના વર્ગનો અનુનાસિક વ્યંજન વિકલ્પે થાય છે.
चौ ग्रामान्नश्यति । चौरो ग्रामाद्नश्यति ।
પંચમી વિભક્તિ અપાદાનને થાય છે.
૫
૬ જેનાથી છૂટું પડવાનું હોય, તે અપાદાન.
वृक्षात्पर्णं पतति ।
વિના અવ્યય સાથે જોડાયેલા નામને દ્વિતીયા, તૃતીયા કે પંચમી વિભક્તિ થય છે.
धर्मं विना, धर्मेण विना, धर्माद्धिना सुखं न भवति ।
જક