________________
૨ એક વાક્ય હેતુ-કારણ બતાવતું હોય અને બીજું વાક્ય ફળ
કાર્ય બતાવતું હોય, ત્યારે ભવિષ્યકાળમાં ધાતુને સપ્તમી વિભક્તિના પ્રત્યયો વિકલ્પે લાગે છે. यदि धर्ममाचरेस्तर्हि स्वर्गं गच्छेः । જો તું ધર્મ કરે તો સ્વર્ગમાં જાય. (જો તું ધર્મ કરીશ તો સ્વર્ગે જઈશ.). શક્તિને વિષે સંભાવના કરવી-સંભવ બતાવવો હોય, ત્યારે ધાતુને સપ્તમી વિભક્તિના પ્રત્યયો લાગે છે. अपि लालचन्द्रो व्याकरणं पठेत् । લાલચંદ વ્યાકરણ ભણે પણ. अपि समुद्रं बाहुभ्यां तरेत् ।
કદાચ તે સમુદ્રને બે હાથ વડે તરે. ૪ પદાન્ત રહેલા વર્ગના ત્રીજા વ્યંજન પછી હૂ આવે તો,
ને ઠેકાણે, જૂની પૂર્વના વ્યંજનના વર્ગનો ચોથો વ્યંજન વિકલ્પ થાય છે. ત્ + રાતિ = ઉદ્ધતિ - હૃતિ
ધાતુઓ આ + વ આચરવું, કરવું | મૂન્ગ. ૧૦.૫. રોપવું, વાવવું દ્ + દ ઉદ્ધાર કરવો,
+ ઉખેડવું ઉદ્ધરવું, કાઢવું, લેવું | વગ. ૧૦.૫. વર્જવું, છોડવું
પર વર્જવું તર્ગ . ૧. ૫. તપવું | શિક્ષ ગ. ૧. આ. શીખવું મન ગ. ૪. આ. માનવું | સન્ + સારી રીતે જોવું
૧૨૪
