Page Text
________________
ETAL BLAESZNESESELERESES ESSESENGSELKIESSENSIZLASELE SESSIONAL S હવે એક ચંદ્રદર્શન કહે છે–
दाहिणुच्चो समो चंदो, उत्तरुच्चो हलोवमो। धणु वक्को अ सूलाभो, मेसासु अ कमुक्कमा ॥२४॥
મેષાદિ રાશિમાં અનુક્રમે અને ઉત્કમે દક્ષિણ તરફ ઉ, સમાન, ઉત્તર દિશામાં ઉચે, હળ જે, ધનુષ્ય નવો જે, વાંકે અને ફૂલ જે નવિન ચંદ્ર ઉદય પામે તે
શુભ છે. ૧૪ અને ..... - વિવેચન—ચંદ્ર શુભ હોય તે દરેક પ્રકારની શુદ્ધિ થાય અને \ / જ છે, તેમજ ચંદ્રને ઉદય શુભ હોય તો તે ઉપરથી પણ ભવિષ્યનું
સત્ય જ્ઞાન થાય છે. આ ચંદ્ર ઉપરથી બે પ્રકારની અનુકૂળતા
લેવાય છે, તે માટે કહ્યું છે કે— यादृशेन शशांकेन, संक्रान्तिर्जायते रवेः ।
તન્માનિ તાદિ કુ, માશુમ શરું કૂણા શા અથ—-“સૂર્યની સંકાન્તિ જેવા ચંદ્ર વડે થતી હોય, તે માસમાં મનુષ્યનું તેવું શુભાશુભ ફળ પંડિતેએ કહ્યું છે” I ૧ એટલે–ગોચર તારાબળ કે શુભ અવસ્થાથી ચંદ્ર બળવાન હોય ત્યારે સૂર્ય બારમા વિગેરે અશુભ સ્થાનમાં સંક્રમે તે પણ તે શુભ છે. તેમજ શુદિ એકમની શરૂઆત થાય ત્યારે શુભ ચંદ્ર હોય તે તે આખું પખવાડીયું શુભ જાય છે તથા દરેક શુદિ બીજે ઉદય પામતે ચંદ્ર જુદી જુદી આકૃતિમાં હોય છે. તેમાંથી કઈ આકૃતિ શુભ છે? અને કઈ આકૃતિ અશુભ છે? તેને મેળ સૂર્યની સંક્રાન્તિથી લેવાય છે, આ અનુકૂળતા માટે મૂળ ગ્રન્થકારે ગાથામાં ચંદ્રની આકૃતિઓ જ બતાવી છે. એટલે કે–નવીન ઉદય પામતો ચંદ્ર મેષ સંક્રાતિમાં દક્ષિણમાં ઉંચે હય, વૃષ સંક્રાતિમાં સમ હેય, મિથુન સક્રાન્તિમાં ઉત્તર તરફ ઉંચા હય, કઈ સંક્રાન્તિમાં હળ સમાન હોય, સિંહ સંક્રાન્તિમાં ધનુષ્ય જે વાંકે હોય અને કન્યા સંક્રાન્તિમાં શૂળ જેવો હોય તે શુભ છે અને ત્યાર પછીની છ સંક્રાતિમાં ઉલટા ક્રમની આકૃતિવાળે હોય એટલે—નવીન ઉદય પામતો ચંદ્ર સૂર્યની તુલા સંક્રાન્તિમાં શૂળ સમાન, વૃશ્ચિકમાં ધનુષ્ય સમાન, ધનમાં હળ સમાન, મકરમાં ઉત્તર તરફ ઉ, કુંભમાં સમાન અને મીનમાં દક્ષિણ તરફ ઉચે હોય તે તે શુભ છે. અમુક કાળના ચંદ્રોદયના ફળ માટે નારચંદ્ર ટીપ્પણુમાં કહ્યું છે કે–
विडवरं स्यात् समे चन्द्रे, सुभिक्षं चोत्तरोन्नते ।
ईति-राजभयं शूले, दुर्भिक्षं दक्षिणोन्नते ॥१॥ BELESENISEVEREISEN T ERESELELEVESERIE SPILLETILKEVYELEVELESLALOM
૧૫૯
| SR No. | 008461 |
| Book Title | Din Shuddhi Dipika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darshanvijay |
| Publisher | Charitra Smarak Granthmala |
| Publication Year | |
| Total Pages | 532 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati & Jyotish |
| File Size | 11 MB |