Din Shuddhi Dipika

SR No.: 008461
Original Sutra Author: N/A
Author: Darshanvijay
Publisher: Charitra Smarak Granthmala
Total Pages: 532
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati & Jyotish
File Size: 11 MB

Page 183

MAKINARANASAN TANAMANDRA MaranaNaN NaN NaN NaNaMaNaSaranasan
लग्नं देहः षट्कवर्गोऽङ्गकानि, प्राणश्चन्द्रो धातवः खेचरेन्द्राः । प्राणे नष्टे देहधात्व नष्टा, यत्नेनाऽतश्चन्द्रवीय प्रकलप्यम् ॥१॥
અથ—“લગ્ન શરીર , છ વર્ગ અંગો છે, ચંદ્ર પ્રાણ છે અને ગ્રહો ધાતુરૂપ છે. તેમાંથી પ્રાણનો નાશ થતાં શરીર, ધાતુ અને અવયનો નાશ થાય છે, માટે કાળજીથી ખાસ કરીને ચંદ્રનું બળ લેવું.” ૧ it
લગ્નબળની પેઠે મુહૂર્તના બળમાં પણ ગ્રહગોચર, વાર, હેરા તથા ચંદ્રની અનુકૂલતા જરૂરી છે. તે ચંદ્રનું બળ પદર પ્રકારે છે, જેમાંથી હરકોઈ બળ અવશ્ય ગ્રહણ કરવાનું છે. ચંદ્રનું પહેલું બળ રાશિ ગોચર છે. ઉદયપ્રભસૂરિ કહે છે કે –
અને ગુરરાથ, જ્ઞાઈ રાવરું શુ ?
રિણ-ચાર-ચાન્યાનાં, વેજ-યાન ર અર્થ_“પંડિતોએ લગ્નમાં ગુરુ અને વરને ચંદ્રનું બળ જવું. તથા શિષ્ય, પ્રતિષ્ઠા કરાવનાર અને કન્યાને ગુરૂ ચંદ્ર અને સૂર્યનું બળ જોવું.” ! ૧
જન્મરાશિથી ત્રીજે, છઠ્ઠ, દસમે અને અગ્યારમે ભુવને રહેલે સૂર્ય શુભ છે અને બીજે પાંચમે તથા નવમે ભુવને રહેલ સૂર્ય મધ્યમ છે, વારાહી સંહિતામાં કહ્યું છે કે- જન્માદિ સ્થાનમાં રહેલ સૂર્ય અનુક્રમે-સ્થાનનાશ, ભય, લમી, પરાભવ, દીનતા, શત્રુક્ષય, પ્રયાણુ, દેહપીડા, અશાંતિ, સિદ્ધિ, ધનપ્રાપ્તિ અને વ્યય આપે છે. બીજે પાંચમે સાતમે નવમે અને અગ્યારમે ભુવને રહેલે ગુરૂ શુભ છે. વારાહી સંહિતામાં જન્મરાશિથી બાર સ્થાનમાં રહેલા ગુરૂ માટે કહ્યું કે--જન્મથી પ્રાથમિક સ્થાનમાં રહેલ ગુરૂ અનુક્રમે–રોગ, ધન, કલેશ, ખર્ચ, સુખ, ભય, રાજસન્માન, ધનપ્રાપ્તિ, લક્ષ્મી, અપ્રીતિ, લાભ અને હૃદય પીડા વિસ્તારે છે.
જો જન્મત્રિ- - - મા!
દ્વિ-શ્ચ—નેવીગે, રુપક્ષે વહી ઃ અર્થ–“જન્મરાશિથી પહેલા, ત્રીજા, છઠ્ઠા સાતમ, દશમા અને અગ્યારમા સ્થાને રહેલે ચન્દ્ર શુભ છે. તથા શુકલ પક્ષમાં બળવાન હોય તે બીજા પાંચમા અને નવમા સ્થાનમાં રહેલો ચંદ્ર પણ શુભ છે.” ( ૧ | નારચંદ્ર ટીપ્પણુમાં ચંદ્રગોચર માટે કહ્યું છે કે
जन्मस्थः कुरुते पुष्टि, द्वितीये नास्ति निर्वृतिः । तृतीये राजसन्मानं, चतुर्थे कलहागमः ॥१॥
૧૪૭