________________
૬૮
મંદારકર છંદોદભવ : છંદનું બાંધકામ, મંદિર :
સ` ન. મહાલય, રાજામહેલ, દેવમં દિર.
ય
યક : સ. ત્રિ. જે યુતનુ પ્રત્યન્ત રૂપ) યલ : સ. પુ. કુખેરના સેવક, એક મનુષ્યજાત યક્ષરાજ : સ પુ. કુબેર
યક્ષિણી : સ. સ્ત્રી. યક્ષની સ્ત્રી.
યક્ષી : સ. શ્રી. યક્ષ શ્રી.
યક્ષાધિપ : સ' પું. ખેર યુજ : પુ યજ્ઞ, પૂજા.
યતમ: સ. ન. નિગ્રહ કરેલુ, વશ કરેલુ, બાંધેલું. યત : સ, ત્રિ. જે અ, જે માટે જેથી, યતર ઃ સ'. ત્રિ, જે એમાંથી એક એમાંનુ એક. યંત્રતંત્ર : સ.અ. જ્યાં-ત્યાં.
યથાક્રમ : સ, અ. ક્રમ પ્રમાણે આનુપૂર્વી પ્રમાણે, યથાયથ : સ'. અ. યથાયથમ જેમનું તેમ, જેમ હેાયતેમ યથેચ્છ : સ યથેચ્છમ્ અ. મરજી મુજબ ઈચ્છા પ્રમાણે યુવધિ : સં. અ. જ્યાં સુધી.
યદા ઃ સ, અ. જ્યારે
યદિ : સ. મ. જ્યારે,
યમ : સ. પુ. મૃત્યુના દેવ સૂર્યને પુત્ર યમ, નિયમ,
વ્રત, અધન.
યતા : સ. પૂ. જોડિયા ભાઈ એ. યમવાર : સ. પુ.... એ ધારી તલવાર, વાળુ શસ્ત્ર.
યમલો : સ. પુ. જોડિયા ભાઈ એ. યમન : પુ'. યમદેવ (ન.) અંધન. યર્માના ઃ સ. સ્ત્રી. તંબુની દિવાલનું વસ્ત્રી પદો. યમચુલીવેષ : વેધના એક પ્રકાર. યમત્રીથી : યસન માર્ગ દક્ષિણ દિશા તરાને માર યવ : સં. પુ. જવ, ધાન્ય, યત્રની લબાઇનું માપ. વન : સ. ત્રિ, યવન દેશના રહેવાસી, યવનદેશ વિષે યવદ્વીપ : સ. પુ`. તે નામે પ્રસિદ્ધ એક પૌરાણિક એટ ષ્ટિ : સ’. સ્ત્રી. લાકડી, સેટી, યજ્ઞકુંડ : સ. પુ, હામ માટેના કુંડ
મે
બાજુ ધાર
વાસ્તુ નિઘંટુ
યજ્ઞપુરુષ : સ. પુ. યજ્ઞ દ્વારા જેતે પૂજાય તે દેવ. યાવિત : સ. પુ. યુદ્ઘ કરતાં ધારણ કરવાનું ઉપવસ્ત્ર, જને ઉપવીત.
યાન : સં. ન. વાહન, રથ, ગાડી, આદિ. યાનકર : સં. પુ. વાહન વેશ. યાનયાત્રઃ સં. ન. વહાણુ નૌકા.
ચામ્ય ઃ સ. ત્રિ, યમ સંબંધી દક્ષિણ દિશાનુ યાત : સ. અ. જેટલું જયાં જેટલામાં. યુક્ત : સ. ત્રિ. જોડેલું, સ’યેજિત, ચેાગ્ય. યુગ : સ, પુ, રથની ધૂંસરી, ધૂંસરી, સત્ય, ત્રેતા, દ્વાપર, કલિએ ચારયુગ જોડકુ' યુગલ. યુગલ : સ'. ન. જોડકુ' દ્રન્દ્ર, યુગ્મ. યુગ્મ : સ, ન, જોડકું', યુગલ, યુગ્મપરિધ : સ, પું, એ લેહુદડ,
ચૂપ : સ`. પુ. યજ્ઞમાં પશુ આંધવાના ખીલે. યૂપદ્રુમ : સ. પુ. યજ્ઞ માટેના ખીલા બનાવવા માટે ઉપયોગી વૃક્ષ.
યુતક : સં. ન. યુગ્મ, જોડકુ, અને જોટો, સ્ત્રીના પાલવતા છેડે વિવાહમા મિત્રતા, આશ્રય, વિરામ આપેલો ભેટ, સૂપડાના અગ્રભાગ ચરણતે અંગ્રે
ભાગ.
ચેત્ર : સ. ન. જોતર, ધૂસરોએ બાંધવાની દેરી. યોગ : સ. પુ'. જોડાણુ, મેળાપ, સંધિ, સમય. ચેગ્ય : સ', ત્રિ, લાયક, હેાંશિયાર, યાગ્ય. યોગમુદ્રા : સ`. ત્રિ. યોગ સાધનામાં વપરાતી હસ્તમુદ્ર યેાજન : સ'. ન. ચાર ગાઉનું અંતર. યેાજના : સ, સ્ત્રી, જોડાણ, ગોઠવણી, નિમણૂં ક. યાનિ : સાસ્ત્રી, ઉત્પત્તિ સ્થાન, સ્ત્રીનું ગુયાંગ ખાણ યૌવન : સ, ન. યુવાની.
યૌવન લક્ષણ : સં. ન. યુવાનીની નિશાની. યંત્ર : સ. ન. યંત્ર, ફળ, યંત્રક : સ. ન. ૨′ત્ર, કળ.
યંત્ર ક`કૃત ઃ સં. ત્રિ. યત્રકામ કરનાર મિકેનિક, મંત્ર બંદ : સ. પુ.... યંત્ર ભાંગો જવુ યંત્રના નાશ.
ર
રક્ત : સ'. પુ. રાતે રંગ, આસક્ત થયેલું, કસુએ, (િત્ર) અનુરાગવાળુ, હિંગોાક, લેહી,