________________
રાજ્યના અ
અનુર ́જન : સ', (ન) ખુશ કરવું તે, વિનાદ, પ્રસન્ન કરવું તે.
અનુરાધા : (સ્ત્રી) વિશાખા પછીનું નક્ષત્ર, તે નામનું નક્ષત્ર.
અનુવેશ : સ. પું. (૧) પડેશીની પાસેનું ધર, (૨) મેટાને છેડીને નાનાના વિવાહ કરવા તે. અનુષ્ઠાન ઃ સં. ન, શાસ્ત્ર અનુસાર કરવું તે, વ્રત વગેરે આચરવું તે, વિધાન, વિધિ. અનૂપઃ સ’. (વિ) જળમય પ્રદેશ, જળના કિનારાના પ્રદેશ.
અચર : સં. (વિ) હ્રીંછું આચરણ કરનાર, કુમા`
ગામી.
પદ્માર : સ'. (ન) પાછલ્લુ' ખારશું; ગુદા. અપપણું : સં. (વિ) પાંદડાં વિનાનું, જેનાં પાંદડાં ખરી પડયાં હાય તેવું.
અપરાજિતા ઃ (સ્ત્રી) એક ઔષધી, (સ') દુર્ગા, દુર્વા, અશ્વગંધા, ઈશાન દિશા,
અપરાન્ત સ પું, પશ્ચિમ દિશાના છેડે, પશ્ચિમ છેડે આવેલે પ્રદેશ.
અપર્ણા : સ. (સ્ત્રી) પાવતી.
અપક્ષ : સં. વિ. માંસરહિત, દુબળુ
અપવ : નં. (અપવરક (સ. ન.)) ઘરની અંદરનું વાસગૃહ, આર.
અપવ ! સ”. (૫) સમાપ્તિ, અંત, મેક્ષ, પૂર્ણતા. અપવેશ્મ : સ. ન. શૌચાલય, નિકૃષ્ટ ઘર. અપ્સરા : સં. (ઔ) સ્વર્ગની વારાંગના, (વિ) અતિ સુંદર સ્ત્રી.
અખરસ : સં. (સ્ત્રી) સ્વર્ગની વારાંગના. અપસવ્ય ઃ સ. નં. શરીરને જમણે। ભાગ, (વિ. ન.) પ્રતિકૂળ, વિપરીત, વિરુ.
અપાચી : સ. (સ્ત્રી) પશ્ચિમ દિશા, (ર) દક્ષિણ દિશા. અપિ : સં. (અ) પણુ, વળી, સંભાવના સ્વીકાર. અપ્લસ : સ. નં.ર, ક્રિયા, અપ્રસારિતપાદ : સ. વિ. જેના પાયા વિસ્તારેલા ન
હાય તેવુ માન, જેના પગ ફેલાવેલા નથી તેવું.
૨૨૭
અબ્જ (વિ) (સ') સખ્યા સા કરાડ, (પુ”) તેની
:
સંખ્યા, (ન) જલજ, કમળ.
અબ્દુ (સ) (પુ`) ચેફેર પાણીથી રક્ષાયેલે કિલ્લા. અબ્ધિ ઃ સ. (પુ) સમુદ્ર.
અભય (સં.) (વિ) નીડર, (પું) (ન.) ભયને અભાવ સરક્ષણ, આશ્રય.
અભ્યસન : સં. ન. પુનરાવર્તન. એક જ કામ વાર વાર કરવું તે, આવન કરવું તે. અન્ન ઃ (સ) (ત) વાદળ. આકાશ, અભિચાર : (સ'). (પુ) ત્રુને નુકસાન કરવા સારું તે મંત્ર પ્રયાગ,
અભિષેક : (પુ) (સ) જલસચન કે તેની વિધિ, (મૂર્તિ અથવા નવારાજા ઉપર); સ્નાન. અભિસૃજ : સ`. ક્રિ. તજવુ, છેડવું, દાન કરવું, આવું.
અભિસતિ : સ. ક્રિ. તે આપે છે, દાન કરે છે, છેડે છે. અભાસિત : સં. (ત્રિ) ઇચ્છેલુ, પ્રિય. અભીર : (સ) (પુ)ગાવાળિયા આહીર. અમ્લ : (સ) (વિ) ખાટુ' તેજાબ, એસિડ, ખટાવાળુ.
અશ્લલ : (સ) (ન) આંબલીનું વૃક્ષ. અમેધ્યતા : (વિ) યજ્ઞ માટે અયેાગ્યતા, અપવિત્રતા. પવિત્ર હાવાપણું .
અયન : (સ') (ન) તિ (ન) વિષુવવૃત્તની દક્ષિણમાં અને ઉત્તરમાં દેખાતી સૂર્યનીગતિ, એ ગતિને લગતા
વખત છ માસ.
યસ : (સ) લેાખંડ (પુ) પાસે, ચિત્રાનું વૃક્ષ, અગ્નિ.
અયસ્કાર : સં. મિ. લાખંડ ઘડનાર, લુહાર. અયેામુખ : સ', વિ. લેખડના કળાવાળુ હથિયાર,
હળ, ખાણ વગેરે; મજબૂત ચાંચવાળું પક્ષી. અયુત : (સ) (વિ) જોડાયેલું નહિ એવુ` છુટુ' (વિ) (ન.) દશ હજારની સંખ્યા.
અયુષ્ય : સ', પું. લીમડા, જખીર, લીંબુડી (વિ) યજ્ઞ માટેના થાંભલે જેમાંથી ન થાય તેવુ વૃક્ષ કે લાકડુ