________________
દેવપ્રસાદ
૧૧ તલ સ્તંભના આકૃતિ પ્રમાણે પાંચ ભેદ પડે છે. (પાંચ સંશા થાય છે.) આ બધાની સમજુતિ નીચે પ્રમાણે છે.
(૧) ચતુરસ ચેરસ હોય તે. (૨) ચક–ત્રિનાશાવાળો (ભદ્રયુક્ત) હોય તે. (૩) વર્ધમાન–પ્રતિભદ્રયુક્ત એટલે પંચ ખૂણાવાળે હેય તે. (૪) ષડસક—–છ હાંશને હોય તે. (૫) સ્વસ્તિક –અષ્ટાસ–આઠ હશવાળ હોય તે.
સ્તના વિભાગ તંભને છોડ કુલ સાત પ્રકારથી (વિભાગથી) વિભક્ત હોય છે. જેમકે –
(૧) કુંબિકા (૨) સ્તંભ (૩) ભરણું (૪) શીર્ષક (૫) ૫ટ્ટ (૬) ગડદી અને (૭) સાંધાર. આ વિભાગનાં શાસ્ત્રીય તથા પ્રચલિત નામ નીચે પ્રમાણે છે.
(૧) કુંભિકા-કુંભ (૨) સ્તંભ-થાંભલે (૩) ભરણું-ભરણું (૪) શીર્ષક–સરૂ (૫) પટ્ટ-પાટ (૬) ગડડી-સરા ઉપરની ઠેકી. તેરણવાળા સ્તંભના છેડમાં ગડી (ક) મૂકવામાં આવે છે. (૭) પાન–પગથિયાં.
S
(
C)
તાઓના સ્તંભ
