Page Text
________________
१२८
सामान्यनिरुकिविवेचना अत्रापि प्रथमकल्पबदनतिरिक्तवृत्तित्वापेक्षया लघुभूतविशेषणानि. धार्यपाषाणमयत्ववत्पर्वतातिप्रसङ्गवारकतया प्रथमस्य हेतुमत्पक्ष घटितासाधारण्यादौ हेतुमत्पक्षतावच्छेदकावच्छिन्नविषयत्वमादाया. व्याप्तेलघुभूतविशेषणान्तरान्निवारणीयाया निवारकतया द्वितीयस्य चानतिरिक्तवृत्तित्वरूपतावश्यम्विवक्षणीयेति बोध्यम् ॥
मेयत्वविशिष्टव्यभिचारत्वावच्छिन्नविषयत्वावच्छिन्न प्रतिबन्धक तावच्छेदकमेयत्वविशिष्टव्यभिचारत्वावच्छिन्नविषयिताया मेयत्ववि. शिष्टव्यभिचारस्वावच्छिन्ननिरूपिततयाऽतिप्रसनवारणाय ताशवि. षयतात्वसामानाधिकरण्येनानिरूपितत्वानवेशलाभाय यत्किश्चिदि. ति अन्यथा शब्दस्वाभाब्यादवच्छेदकावच्छेदेनैव तत्प्रतीतिः स्या दितिभावः ॥
नचेतस्थ स्वत्वघोटतत्वादननुगमःधर्मविशिष्टधर्मवत्वस्यैव समु. दायार्थत्वात् वैशिष्ट्यश्च स्वतादात्म्य स्वावच्छिन्नविषयताशालिनि. श्चयस्वव्यापकप्रतिबन्धकतास्वव्यापकाभावीयप्रतियोगितानिरूपितप. रम्परावच्छेदकताबद्धर्मावच्छिन्नविषयितानिरूपितस्वावच्छिन्नानि. रूपितत्वसम्बन्धावच्छिन्नसम्बन्धितावद्धविच्छिन्नाविषयकप्रतीति. विषयतावच्छेदकत्वोभयसम्बन्धेन बोध्यम् ॥
अथ ताशसम्बन्धितावद्धर्मभिन्नत्वमेवास्तु द्वितीयसम्बन्धोलाघवादिति तन यादृशस्थलविशेषे मेयत्वविशिष्टव्यभिचारविषयः कं ज्ञानं नियमतोवाधभ्रमात्मकं तत्र मेयत्वविशिष्टव्यभिचारेऽतिव्या तेः तत्र मेयत्वविशिष्टव्यभिचारत्वावच्छिन्नविषयत्वावच्छिन्नप्रतिबन्ध कतासामान्यावच्छेदकत्वस्य मेयत्वविशिष्टव्याभिचारत्वावच्छिन्नवि. षयतायामेव सरखेन तस्याश्च धम्मन्तिरावच्छिन्नानिरूपिततया तत्त. धर्मभिन्नत्वस्य मेयत्वविशिष्टव्यभिचारत्वे सत्त्वात् तादृशधर्मावच्छि माविषयकप्रतीतिविषयतावच्छेदकत्वस्य संसर्गत्वे च तथाविधमेय. स्वविशिष्टव्यभिचारविषायतायाः स्वनिरूपकमानविषयतदघटकपदा. थतावच्छेदकधर्मावच्छिन्नेनाप्यनिरूपिततया तदवच्छिन्नाविषयक प्रतीविषयतावच्छेदकत्वस्य तत्र विरहात् ।। पतेन तादृशसम्बन्धिता. वद्धमानवच्छिन्नविषयितावच्छेदकत्वमेवास्तु सम्बन्धो लाघवा. दिस्यपि प्रत्युक्तम् अतएव ताशपरम्परावच्छेदकताबद्धम्मविच्छिन्न. विषयितावस्यभावत्वावछिन्नानुयोगिताकपाप्तिप्रतियोगिफ्टत्वा
| SR No. | 008448 |
| Book Title | Samanyanirukti Gudharthatattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | |
| Total Pages | 190 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 5 MB |