________________
શિલ્પ રત્નાકર
[સપ્તમ રત્ન ઈલિકાનાં વલણ તથા ગજ અને સિંહ કરવા. તેના ઉપર ત્રણ ઉરૂગે કરવાં. ડાબે જમણે પ્રત્યંગ કરવાં. નીચે મંજરીઓ પાકેશાકારે કરવી. ૩, ૯૪, ૯૫, ८६,८७,८८.
द्वात्रिंशपदमध्याच विंशतिपदभाजिते ॥ एते भागाः समाख्याता रेग्वाविस्तारमादिशेत् ॥१९॥ रेखाविस्तारमानेन सपादेन तथोच्छ्रयः ॥ तवंगडैश्च संयुक्तमुद्गमैश्च समाकुलम् ॥९७०।। बाणाक्षिवेदसंख्यानि ह्यण्डकानि च दृश्यते ॥ तिलकानि चतुर्विशं तवंगोद्गमसंयुतः ॥१०१॥ आमलसारञ्च कलशः कर्तव्यस्तु सुशोभनः ॥ पताकामर्कटीदण्डं पूर्वमानेन कारयेत् ॥१०॥ यादृशः छंदप्रासादो मण्डपश्च तथैव हि ॥ तदू संवर्ण कार्य घण्टाकूटैश्च संयुतम् ॥१०॥ गजसिंहविरालैस्तु मुनिविद्याधरैर्युतम् ॥ दृश्यश्चैव तथा सांध्यं प्रासादो भुवनोपमः ॥१०४॥ अथर्वदेवलोकेन कर्ता कारापकैः समः ॥ अतिसाकाम्यमामोति स्वर्गोत्पत्तिश्च देवता ॥१०५॥ अन्यथा कुरुते यस्तु शिल्पी चैवाल्पबुद्धिमान् ॥ शिल्पिनो निष्कुलं यान्ति कर्तृकारापकावुभौ ॥१०६॥ अतः सर्वप्रयत्नेन शास्त्रदृष्टेन कारयेत् ॥
आयुरारोग्यसौभाग्यं कर्तृकारापकस्य च ॥१०७॥ इति श्रीवास्तुशास्त्रे शिल्पशास्त्रिश्रीमूलजीसुतनर्मदाशङ्करसोमपुराविरचिते शिल्परत्नाकरे तिलकसागरादिपश्चविंशतिप्रासादलक्षणाधिकारे
गुर्जरभाषायां सप्तमं रत्नं समाप्तम् ॥
બત્રીસ ભાગના તળમાં રેખાવિસ્તારને પાયા વીસ ભાગને કર અને રેખાવિસ્તારના માનથી સવા ઉચા કરે તથા તવંગડ એટલે ગોખ અને દેઢિયાથી સુશોભિત કરે. ચારસો પચીસ ઇંડક, વીસ તિલક અને ગોખ તથા દેઢિયા