________________
(२३३) चित्राभिधान निर्णयो नाम त्रयस्त्रिंशदुत्तरद्विशततम सूत्रम् ॥
विश्वकर्मोवाच
चित्रकर्म प्रवक्ष्यामि रूपालकारसंयुतम् । कीर्तिवक्त्रोद्भवाकार ? कथये तब साम्प्रतम् ॥ १॥ भकुटिकुटिलान्त्रनेत्र वाराहकर्णमेषशझगोद्भवम् । मृगकपोलसिंहवक्त्रं कीर्तिः स्यान्मुखोपमाख्याता ! ॥२॥ भृकुटिः स्याद् बद्धकर्णाऽश्वस्कन्धः केशरावतः । क्रममध्ये परावृत्ता हस्वपादः सिंहोत्तमः ॥ ३॥ सिंहव्यालं गजव्यालमश्वत्यालं नरादिकम् । वृषव्यालं मेषव्यालं शुकव्यालं च सौकरम् ॥ ४॥ माहिषं मूषकव्यालं कीटव्यालं च व्याक वान) रम् । हंसकुकुटमायूरं त्रिपल्ली सर्थ (प) व्यालकम् ॥ ५ ॥ इति षोडश ब्यालानि उक्तानि मुखभेदतः। शरीरं हि महद्रपं(शरीरमहिवद्रूपं) हस्तपादपुच्छादिकम् ॥ ६॥ व्यालानन्तरतो रूपमनेकाकारतः स्मृतम् । श्रुटित निभगि चैव ललितं कुञ्चितं तथा ॥ ७ ॥ गमितालीढ प्रत्यालीढावृत्तं परिवर्तकम् । उदिभन्न भिन्नसूत्रं च व्यावर्त च महोद्भवम् ॥ ८॥ नानारूपं समाख्यातं शोकं च पद्मकेशरम् । द्विरष्टोक्तानि साकूतं रूपाणि विविधानि च ॥९॥ वैयाधं समपादं च आलीढं च प्रत्यात्म (दि) कम् । पूर्वापरयाम्योत्तर रहोबोधच्या च ममापतिः ? ॥ १०॥ नवषणोक्ताक्षा लक्षयेच्चित्र सूत्रधानेन । धैरसाख्याता शान्तादि सहतोद्भवा ? ॥ ११ ॥ वृक्षगुल्मलतावल्ली रम्भास्तम्भा महोदगताः । धवलोत्तुङ्नामाडानि वेश्मानि विविधानि च ॥ १२॥ नगरग्रामपुरादिदेशानां च पुनः क्रमम् । "पसागरोदूभवानि सर्वाणि मण्डलानि च ॥ १३ ॥ सर्वजीवोदूभवं पूर्व लक्षयश्चित्रसूत्रकम् । चित्राभ्यासोदभवाः सर्वे सुरासुरनगेरगाः (तमाः) ॥ १४ ॥ मेधाचित्रवर्णरूपा आदित्याश्चैव चन्द्रमाः । ग्रहनक्षत्राद्याः सर्वे अर्चिाहन संयुताः ॥ १५ ॥