________________
શિલ્પદિપક
+
,
,
,
,
,
,
,
मुलादि त्रतियं चापि शेषेधू नव राशिनाम् ॥ ४८|| અર્થ—અશ્વની, ભરણી, કૃતિકા આ ત્રણ નક્ષત્રની મેષ રાશિ જાણવી ને મઘા, પુવા ફાગુની, ઉત્રા ફાલગુની આ ત્રણ નક્ષત્રની સિંહ રાશી જાણવી. અને મુળ, પુર્વાફાલગુની, ઉત્રા ફાલ્ગની આ ત્રણ નક્ષત્રની સિંહ રાશી જાણવી. અને મુળ, પુર્વાશાઢાને ઉત્રાશાઢા આ ત્રણ નક્ષત્રની ધન રાશી જાણવી. બાકીનાં જે નક્ષત્ર છે તે નવ રાશિનાં છે એટલે હિણી, મૃગશીર, વૃષભ રાશિનાં, આર્દ્રા ને પુનર્વષ મીથુન રાશિનાં છે; પુષ્ય ને અશ્લેષા કરક રાશિનાં હસ્ત ને ચીત્રા કન્યા રાશિનાં છે, શ્વાતી ને વિશાખા તુળા રાશિના છે, અનુરાધા ને જેષ્ટા વૃશ્ચક રાશિનાં છે. ઊત્રા ભાદ્રપદ ને રેવતી મીન રાશિનાં છે. એ પ્રમાણે નક્ષત્રની રાશિ સમજવી. ૪૮
ઘરના ચંદ્રનું ફmલેવાનું. क्रतिकादि सप्तसप्त पुर्वाद्या च प्रदक्षिणा ।
अष्टाविंशति मुक्तानां तत्र चंद्र मुनिहरेत् ॥ ४९।। અર્થ –કતિકા આદિ લેઈ સાત નક્ષત્ર ઘરની પૂર્વમાં દેવાં, શ્રષ્ટીક્રમ પ્રમાણે પછી મઘા આદિ લેઈ સાત નક્ષત્ર દક્ષિણમાં દેવાં, પછી અનુરાધા આદિ લેઇ સાત નક્ષત્ર પશ્ચિમમાં મુકવાં. પછી ધનીષ્ઠા આદિ લેઈ સાત નક્ષત્ર ઉત્તરમાં મુકવાં, એમ ચારે દિશામાં અઠાવી નક્ષત્ર મુકીને ચંદ્રમાનું ઘર, ઘરના વિશે જેવું. ૪૯
ચંદ્રનાં ફળ. अग्रेतो हस्ते आयु पृष्टतो हरतेधनं । वाम दक्षिणादिशश्चंद्र धनधान्य प्रद स्मृतः॥५०॥
અર્થ—–ઘરનું ઉત્પન્ન થયેલું નક્ષત્ર જે દિશામાં આવે તે દિશામાં ચંદ્રનું ઘર છે એમ સમજવું. પણ તે ચંદ્ર ઘરની પાછળ આવે તે હાની કરે. તથા ઘરના સામે આવે તે ઘરના આયુષ્યને ક્ષય કરે, અને ઘરનીજ જમણી તરફ અથવા ડાબી તરફ આવે તે શ્રેષ્ઠ છે, ધન ધાન્યને આપવાવાળે છે એમ સમજવું.
અર્થ =દેવમંદીર અને રાજાના ઘરની સામે જ આવે તે છે, શ્રીમંત માણસને ઘેર સામે દે નહીં. ૪૮
प्रासादे राजवेश्मेतु चंद्रो दद्यातहि अग्रतः । अन्येषां न दातव्यं श्रीमतादि गृहेषु च ॥५१॥
