________________
પ્રકરણ ૧ લું. અર્થ તાળાદીક માપ.
. तालेडादशमात्रकापरिमित तालद्वयंस्यात्करः पादानदीकरोपिकिष्कुरुदितश्चापचतुर्भिः करैः ।। क्रोशोदंडसहस्त्रयुग्ममुदितोद्धाभ्याचगव्युतिका ।
ताभ्यांयोजनमेवभुमिरखिलाकोटीसतैर्योजनेः ॥ ११ ॥ અર્થ–બાર માત્રાનો એક તાળ થાય, બે તાળનો એક ગજ થાય પિણા બે ગજને એક કિકુ થાય, ચાર ગજનું એક ધનુષ અથવા દંડ થાય, બે હજાર ધનુષને એક કોસ થાય, બે કોસે એક ગમ્યુતિ થાય, બે ગમ્યુતિએ એક જોજન થાય, એ સે (૧૦૦) કેડ જે જનની એક પૃથ્વી થાય. ૧૧
આઠ પ્રકારના સુત્રનાં નામ.
श्लोक. सूत्राष्टकंद्रष्टीनृहस्तमौज कार्पासकंस्यादवलंबसंज्ञम् ॥ काष्टंचसृष्टाख्यमतोविलेख्य
મિયમૂત્રવિનિતજ્ઞા છે ?૨ | અર્થ–ત્રના જાણનારાઓએ આઠ પ્રકારનાં સુત્ર કહ્યાં છે તેમાં પ્રથમ દ્રષ્ટી સુત્ર, બીજે ગજ, ત્રીજી મુંજની દેરી, ચેાથે સુત્રને દોરે, પાંચમે ઓળખે એ આડ કારના સુત્ર કહ્યાં છે. ૧૨ પ્રહારંભ કરવાના માસની સમજણ.
. चंद्रतारवलंभर्नु शुभेलग्नेशुभेदिने ।।
चैत्रेशोककविद्यात् वैशाकेचधनागमं ॥ १३ ॥ અર્થઘરને આરંભ કરતી વખતે ચંદ્રનું બળ તથા તારાનું બળ જેવું અને શીલ્પશામાં બતાવેલા દીવસ ને કહેલાં જે શુભ લગ્ન આવે ત્યારે