________________
मानतुङ्ग
शास्त्रं
टीका-अप्रकटित नाम्नो मणिविशेषस्य लक्षणमतिशयचोपलक्षयति चन्द्रेत्यादिना-तत्रयो मणिश्चन्द्र विम्यसमश्चन्द्रमण्डलसदृशः, नानावर्तताराविराजितः-अनेरावतस्ताराभिश्च सुशोभितः, यद्वा नानाऽऽवर्ता एवतारास्ताभिः सुशोभित इतिज्ञेयम्, अन्तर्मध्यभागे व्योममय आकाशविशिष्टः, तथा वा बहिर्भागे बाल चन्द्रातपप्रभः बालचन्द्रकौमुदीवत्प्रभाविशिष्टोऽस्ति, चतथा स पूर्वोक्तो मणिरचिन्त्य फलदाता मनसाऽप्यचि त्यस्य फलस्यदाता, पापमोचकः पापानमोचयतीतिपापमोचक: सर्वपापहर इत्यर्थः तथा सर्व व्याधिहरेः सर्वरोगनाशकोऽस्ति, पुनस्ताँ पूजितः सन् स मणिर्मुक्तिभुक्तिदो मुक्तिभोगप्रदो भवति, अर्चनेन स मुक्तिभोग ददातीत्यर्थः, यद्वा मुक्तिर्मोक्षः भुक्ति लौकिकभोगस्ते उभेऽपिमुक्तिमुक्ती प्रददातीत्यर्थः ॥५०॥५१॥
भाषा टीका-वहाँ पर जो मणि चन्द्रमा के बिम्बके समान अनेक आवत्ती और ताराओंसे सुशोभित मध्यभाग में पोलीतथा बाह्यभागमें बालचन्द्रकी चाँदनी के समान कान्तिवाली है, वह मणि अचिन्त्य फल को देती है, सब पापोंसे छुडाती है, सब रोगोंको दूर करती है तथा पूजा करनेसे मुक्ति सुख के भोगको देती है ॥५०॥५१॥
१ सावकाश इत्यर्थः ॥ २ अत्रतपशद्वेन प्रकाशो गृह्यते, यतउक्तममरेपकाशो घोतातपइति, तेनात्र चन्द्रातपशद्वेन चन्द्रकौमदी परि-|| गृह्यते ॥ ३ च शब्दः समुच्चये ॥ १ अचिन्त्य फळं ददातीति अचिन्सफलदाता, कर्तरितृच् ॥ ५ सर्वान् व्याधिन् हरतीति सर्वव्याधिहरः ॥ ६ पुनः शरोऽत्रसमुच्चयार्थः ॥ ७ अथवा-"अनेक आवर्तरूपी ताराओंसे सुशोभित " ऐसा अर्थभी जानना चाहिये ॥ ८ अथवा-" मुक्तिसुख को तथा लौकिक भोगको देती है" यह अर्थभी जानना चाहिये ।