Page Text
________________
क्षीरार्णव अ.-११६ क्रमांक २८ पुष्करं वारिमध्यस्थं मातश्चैव भूपितम् ।
सप्त नव भूम्युत्तुंङ्ग मत उर्वन कारयेत् ॥६७॥ દેવ પ્રાસાદની આગળ જે બલાણુક કરવામાં આવે તેનું ? વામન નામ જાણવું રાજમહેલ આગળના બલાણુકને ૨ વિમાન નામ જાણવું; અગર તેને રૂકનું નામ પણ કહ્યું છે. ઘરના આગળ ડેલી કે નગર આગળના બલાણુંકને ४ हम्येशाल नाम Mg. राजाश्रयना मध्यभा रायना भुस मागण समितु ५ पुष्कर नाभनु मा ३ उत्तु नाभने। Rames सातथी નવ માળ સૂધીને ઉંચે (કીર્તિસ્તંભ જે કરે તેથી વધુ ચ ન अश्वो (२१) ६६-६७.
. देवप्रासाद के आगे जो बलाणक करने में आवे उसका १ वामन नाम जानना । राजमहल के आगेके बलाणक का २ विमान नाम जानना । अगर उसका ३ उत्तुंग नाम भी कहते हैं। घरोंके आगे खिड़की या नगरमुखके आगे के बलाणकका ४ हर्म्यशाल नाम जानना । जलाश्रय के मध्य में या जलाश्रय के मुखके आगे शोभता पुष्कर नामका बलाणक जानना । उत्तुंग नामका बलाणक सात से नव मालभूमि तकका ऊँचा (कीर्तिस्थम्भ जैसा) करना । इससे ज्यादा ऊँचा न करना२१ । ६६-६७.
प्रासादाने जगत्यग्रे ग्रस्तः स्यान्मुखमंडपः । उर्वभूमिः प्रकर्तव्या नृत्यमंडप सूत्रतः ॥६८॥ लक्षणं तस्य वक्ष्यामि स्थानमानं च भूमिकाम् ।
एक द्वित्रि चतु: पंच रस सप्ताष्टभिस्तथा ॥६९॥ પ્રાસાદની આગળ, જગતીની આગળ કે જગતીથી અંદર સમય તેવે આગળ મુખ મંડપ કરે જગતીને ભૂમિમંડપ નૃત્યમંડપના ગર્ભસૂત્રે કરે.
૨૧ બલાણુક વિશે અન્ય મત પણ છે. પ્રાસાદની જગતી આગળ જવાતીમાં સમાય તેવી यो भ७५ ४२३॥ तेने १ वामन नामर्नु पसाए छ. २०००महेश मा २ विमान કે પાંચ સાત ભૂમિ ઊંચું એવું બલાણુક તું કહે છે. ઘર આગળના દ્વાર પર ગેપુરાકૃતિ એક કે બે ત્રણ માળની ડેલી ને હમ્મશાલ બલાણુક કહે છે. અહીં જળાશ્રય આગળ પુષ્કળ બલાણુક કહ્યો તેથી જળાશ્રય આગળ ઉ¢ગ કીર્તિ સ્તંભ જેવો અને મંદિર આગળ મેપુર કહે છે.
२१. बलाणकके बारेमें अन्यमत भी है। प्रासाद की जगती जागे जगतीमें समास के ऐसी चौकी या मंडप करना। उसकी १ वामन नामका बलाणक कहते है। राजमहल के 'मागे २ विमान या पाँच सात भूमि ऊँया ऐसा बलाणक उत्तुंग कहा जाता है। घरके पासके हारपर गोपुराकृति एक या दो तीन मजलेके प्रवेशद्वार को हर्म्यशाल वलाणक कहते हैं । यहाँ ‘जलाश्रय आगेका पुष्कर बलाणक नहीं कहा है अपूर्ण है । उत्तुङ्ग जलाश्रयके पास कीर्तिस्तम्भ असा होता है। मन्दिरके आगे गोपुर भी होता है।
| SR No. | 008421 |
| Book Title | Kshirarnava |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prabhashankar Oghadbhai Sompura |
| Publisher | Balwantrai Sompura |
| Publication Year | |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati, Art, & Culture |
| File Size | 13 MB |