________________
२२६
श्रीरार्णव अ. - १६ क्रमांक ६ अ.-१८
ભાગે નીચુ ગર્ભ ગૃહનું ભૂમિતલ રાખ્યું. રંગ મંડપનુ તળ પીઠના મથાળા ખરાખર રાખવું રંગમંડપનું તળીયું આરસના ચિત્ર વિચિત્ર પાષાણાવાળું રંગીન પટ્ટીઆથી શાભતુ કરવુ' (ગર્ભગૃહથી મંડપ નીચેા તેનાથી નીચી ચાકી એમ ઉત્તરાત્તર 'नी रामवु राजे तो होष धुवा. ६०-६१.
मंडपकी रचना विषम पद विभाग के तलके उपर सम स्तंभो से करना । प्रासादके गर्भगृहके ऊँबरेकी ऊँचाई के आधे भाग में, तीसरे भाग में या चौथे भागमें नीचे गर्भगृह के तलको रखना । मंडप रंगमंडप के तल-पीठके शीर्षकपर रखना । रंगमंडप का तल आरस के चित्र विचित्र पाषाणवाला रंगीन पट्टियों से शोभित करना । ( गर्भगृह से मंडप नीचा उससे चौकी नीची, इस तरह उत्तरोत्तर नीचा रखना, ऊंचा रखनेसे दोष होता है । ६०-६१.
अथात्कथित रिषि ! बलाणकस्य प्रासाद व्यासमानेन गभमानेन शालालिंद मानेन त्रिविध
लक्षणम् । चाऽथवा ॥ ६२ ॥
मानलक्षणम् ।
अन्यच्च युक्ति मेदैन पुरतः पृष्ठतोऽथवा ॥ ६३॥
હૈ! ઋષિ હવે હું અલાણુકનાં લક્ષણ કહું છું. (૧) પ્રાસાદની પહેાળાઇના માનથી (૨) ગ ગૃહના માને (૩) શાલા આલિંદ ચાકીના પ્રમાણથી અલાણુકના વિસ્તાર રાખવાના આ ત્રણુ માન જાણવા અન્ય યુક્તિ ભેદે કરીને પૂર્વ અને પશ્ચિમ આગળ પાછળ એમ ચતુમુખ પ્રાસાદને ચારે તરફ બલાણુક કરવા. એક મુખના પ્રાસાદને આગળ એક અલાણુક કરવું. ૬૨-૬૩.
.
हे ऋषि, अब मैं बलाणकके लक्षण बताता हूँ । (१) प्रासादकी चौडाई के मानसे (२) गर्भगृह के मानसे (३) शाला अलिंद चौकी के प्रमाण से बलाक विस्तार रखने के ये तीन मान जानना । अन्य युक्तिभेदे कर पूर्व और पश्चिम आगे पीछे इस तरह चतुर्मुख प्रासादको चारों तरफ बलाक करना । एक मुख प्रासादको आगे एक बलाक करना । ६२-६३.
वामनश्च विमानश्च हर्म्यशालच पुष्करः ।
तथा चोतुंगनामा च पंचैते च चलाणकाः ॥ ६४॥ वर्तन कथयिष्यामि पदं संस्थानमानतः । प्रासादग्रे च प्राकारे मंदिरे वारिमध्यतः ॥ ६५ ॥
પંચ પ્રકારના અલાણુકનાં નામેા કહે છે, ૧ વામન ૨ વિમાન ૩ હું શાલ ૪
પુષ્કર અને પ ઉત્તુ ંગ એમ પાંચ અલાણુકના વન સ્વરૂપ પદ્મ સંસ્થાનના માનથી ક્યાં