Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 1

SR No.: 008409
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Author: Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Total Pages: 522
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 16 MB

Page 415

लिङ्गानुशासने पुनपुंसकलिङ्ग प्रकरणम् ।
-
अन्धकारः, अन्धकारम्-तमः। अर्थप्राधान्यानीलपङ्कः, | "राष्ट्रोऽस्त्री विषये स्यादुपद्रवे"। नीलपङ्कम् , दिनकेसरः; दिनकेसरमित्यपि । यद् गौडः तकः, तक्रम्-उदश्वित् । नन्दिधातुपारायणे । जठर, "अन्धकारनीलपङ्कदिनकेसरमस्त्रियाम्"।
जठरम्वरः, वरम्-श्रेष्ठः, दुर्गः । अन्यस्त्वाह
"उदरे जठरो न स्त्री बद्ध-कर्कशयोस्त्रिधु" । 6 "वरोऽभीष्टे देवतादेवरो जामातृ-षिगयोः ।
आर्द्रः, आर्द्रम्-शृङ्गबेरम् । के आईकः, आईकमित्यपि; श्रेष्ठेऽन्यवत् परिवृतौ वरं कश्मीरजे मतम् ॥
शाकटायनः । कुअरः, फुआरम्-गजः; दुर्गः । पञ्जरः, पजरम्त्रिफलायां वरा प्रोक्ता शतावर्या वरी वरम् ।
वीतंसम् ; कश्चित् । [शार्दूलविक्रीडितम् ] ॥ २६ ॥ अव्ययं तु मनागिष्टे क्लीबमन्ये प्रचक्षते" ॥ केदारः, केदारम्-वप्रः; दुर्गः। प्रवरः, प्रवरम्-गोत्र
कर्पूरनूपुरकुटीरविहारवार
कान्तारतोमरदुरोद्रवासराणि । 48 10 विशेषः । पुंसि रूढः । क्लीबे तु- .
कासारकेसरकरीरशरीरजीर"प्रवरं सन्ततौ गोत्रम्" इति कश्चित् ।
मञ्जीरशेखरयुगन्धरवज़वमाः ॥ २७ ॥ कुलीरः, कुलीरम्-कर्कटकः । पुंसि माला । षण्डे नन्दी।
एते शब्दाः पुं-नपुंसकाः । कर्पूरः, कर्पूरम्-घनसारः । शिशिरः, शिशिरम्-ऋतुविशेषः । यदमरः
यदमरः"शिशिरोऽस्त्रियाम्"। .
"कर्पूरमस्नियाम्"।
50 15 हिमं च । पुंसि गौडः।
नूपुर:, नूपुरम्-मीरः; अरुणस्य । कुटीरः, कुटीरम्"ऋतुभेदे तुषार ना शिशिरं स्याजडे त्रिषु"। हवा कुटी । षण्ढे शाकटायनः । पुंस्यपि दृश्यते । यदाहुःक्लीबेतुनन्दी ।आडम्बरः आडम्बरमू-करिगर्जितम् पटहः,
"हिमारण्ये महत्त्वेन युक्ते स्त्रीत्वमवस्थितम् । उद्धतवेषादिश्च पुंस्यजयः । क्लीबेऽरुणः । गह्वरः, गह्वरम्- हखोपाधिविशिष्टायाः कुट्याः प्रसवयोगिता"। बिलम् , निकुञ्जः, दम्भश्च । पुंसि मालाऽजयौ। षण्ढेऽरुणः ।। विहारः, विहारम्-भिक्षुस्थानम् , यतिचर्या च; बुद्धि- 55 20 क्षीरः, क्षीरम्-दुग्धम् ; नन्दी । जलवाची तु तन्नामत्वानपुं- सागरः । वारः, वारम्-परिपाटिः; अवसरः, समूहश्च । दुर्गासकः । कोटरः, कोटरम्-छिद्रम् , निष्कुटश्च । यदमरः- ऽरुणयोः । कान्तारः, कान्तारम्-महारण्यम् , दुर्गपथः, वनं "निष्कुटः कोटर वा ना"।
च । यद् गौडःचक्रा, चक्रम्-रथाङ्गम् , आयुधम् , सङ्घातः, राष्ट्र , | "महारण्ये वने दुर्गे कान्तारः पुं-नपुंसकः” । कटकं च । दुर्ग-नन्दिनौ। पक्षिविशेषे तु देहिनामत्वात् पुंस्त्वम्।।
तोमरः, तोमरम्-शस्त्रविशेषः । यन्माला28 हस्खाल्पयोः कपि चक्रिका-दुरुद्योगः, घुणावर्तश्च । चुका,
"नृषण्ढे तोमरम्"। चुक्रम्-अम्लो रसः, अम्लव्यअनं च। पुंस्यमरलिङ्गशेषः । षण्डे
दुरोदरः, दुरोदरम्-पणः । यदमरः-- रूढः। तिमिरः, तिमिरम्-तमः; नन्दी । अङ्गारः, अनारम्- 1
"पणे द्यूते दुरोदरम्" । वहिदग्धकाष्ठशकलम् । यदमरः
“पणे द्यूतकारे नरः” इति तु माला । “न स्त्री स्यादगार"।
द्यूतकारे तु प्राणिनामत्वात् पुलिङ्गः । वासरः, वासरम्-65 30 तुषारः, तुषारम्-हिमम् । पुंसि माला ! क्लीबे वामनः।। दिनम । यदमरः
शरः, शरम्-बाणः, दधिसारश्च । आये बुद्धिसागरः। अन्त्ये । "वा तु क्लीवे दिवसवासरौ”। पुंसि माला । क्लौबे लक्ष्यम् ।
कासारः, कासारम् -पल्वलम् । पुंसि माला । क्लीबेऽरुणः । “दधिशर कुकुराश्च"।
केसरः, केसरम्-किजल्कः । यद् गौडःभ्राष्ट्र, भ्राष्ट्रम्-अम्बरीषः । पुंस्यमरः । षण्वेऽरुणः । उप
"सिंहच्छटासु पुन्नागे बकुले नागकेसरे।
70 36 द्वरः, उपहरम्-रहः, समीपं च । पुंसि माला । षण्ढेऽजयः।
केसरः पुंसि किजल्के न स्त्री हिनि न द्वयोः। राष्ट्र, राष्ट्रम्-जनपदः, उपद्रवश्च । यदमरः
अरुणस्तु१० श० परि०
wwwm