________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
सर्वविशुद्धज्ञान अधिकार
४८९
यथा शिल्पी तु कर्मफलं भुंक्ते न च स तु तन्मयो भवति। तथा जीवः कर्मफलं भुंक्त न च तन्मयो भवति।। ३५२ ।। एवं व्यवहारस्य तु वक्तव्यं दर्शनं समासेन। शृणु निश्चयस्य वचनं परिणामकृतं तु यद्भवति।। ३५३ ।। यथा शिल्पिकस्तु चेष्टां करोति भवति च तथानन्यस्तस्याः। तथा जीवोऽपि च कर्म करोति भवति चानन्यस्तस्मात्।। ३५४ ।। यथा चेष्टां कुर्वाणस्तु शिल्पिको नित्यदुःखितो भवति। तस्माच्च स्यादनन्यस्तथा चेष्टमानो दुःखी जीवः ।। ३५५ ।।
यथा खलु शिल्पी सुवर्णकारादिः कुण्डलादिपरद्रव्यपरिणामात्मकं कर्म करोति,
[ यथा] जैसे [ शिल्पी तु] शिल्पी [ कर्मफलं] कुंडल आदि कर्मके फलको ( खानपानादिको) [ भुंक्ते] भोगता है [ सः तु] परंतु वह [ तन्मयः न च भवति] तन्मय (खानपानादिमय) नहीं होता, [ तथा] उसीप्रकार [जीवः] जीव [कर्मफलं] पुण्यपापादि पुद्गलकर्मके फलको (पुद्गलपरिणामरूप सुखदुःखादिको) [ भुंक्ते] भोगता है [ न च तन्मयः भवति ] परंतु तन्मय (पुद्गलपरिणामरूप सुखदुःखादिमय ) नहीं होता।
[ एवं तु] इसप्रकार तो [व्यवहारस्य दर्शनं] व्यवहारका मत [ समासेन] संक्षेपसे [वक्तव्यम् ] कहने योग्य है। [ निश्चयस्य वचनं ] ( अब) निश्चयका वचन [ शृण] सुनों [ यत् ] जो कि [ परिणामकृतं तु भवति ] परिणाम विषयक है।
[यथा] जैसे [ शिल्पिक: तु] शिल्पी [चेष्टां करोति ] चेष्टारूप कर्म (अपने परिणामरूप कर्मको) करता है [ तथा च] और [ तस्याः अनन्यः भवति ] उससे अनन्य है, [ तथा] उसीप्रकार [जीवः अपि च] जीव भी [ कर्म करोति] ( अपने परिणामरूप) कर्मको करता है [च ] और [ तस्मात् अनन्यः भवति] उससे अनन्य है। [ यथा] जैसे [ चेष्टां कुर्वाणः] चेष्टारूप कर्म करता हुआ [ शिल्पिक: तु] शिल्पी [ नित्यदुःखितः भवति] नित्य दुःखी होता है [ तस्मात् च] और उससे (दुःखसे) [अनन्यः स्यात् ] अनन्य है, [ तथा] उसीप्रकार [ चेष्टमान:] चेष्टा करता हुआ (अपने परिणामरूप कर्मको करता हुआ) [ जीवः ] जीव [ दुःखी] दुःखी होता है (और दुःखसे अनन्य है)।
टीका:-जैसे--शिल्पी (स्वर्णकार) आदि कुंडल आदि जो परद्रव्य परिणामात्मक कर्म करता है,
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com