Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 65

30
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
[ भगवानश्री ६६
अथोत्पादादित्रयं सर्वद्रव्यसाधारणत्वेन शुद्धात्मनोऽप्यवश्यंभावीति विभावयतिउप्पादो य विणासो विज्जदि सव्वस्स अट्ठजादस्स। पज्जाएण दु केणवि अट्ठो खलु होदि सब्भूदो ।। १८ ।।
उत्पादश्च विनाशो विद्यते सर्वस्यार्थजातस्य । पर्यायेण तु केनाप्यर्थः खलु भवति सद्भूतः ।। १८ ।।
यथाहि जात्यजाम्बूनदस्याङ्गदपर्यायेणोत्पत्तिर्दृष्टा, पूर्वव्यवस्थिताङ्गुलीयकादिपर्यायेण
પ્રવચનસાર
पर्यायेणोत्पादः, संसारपर्यायेण विनाशः, केवलज्ञानादिगुणाधारद्रव्यत्वेन ध्रौव्यमिति । ततः स्थितं द्रव्यार्थिकनयेन नित्यत्वेऽपि पर्यायार्थिकनयेनोत्पादव्ययध्रौव्यत्रयं संभवतीति ।। १७ ।। अथोत्पा-दादित्रयं यथा सुवर्णादिमूर्तपदार्थेषु दृश्यते तथैवामूर्तेऽपि सिद्धस्वरूपे विज्ञेयं पदार्थत्वादिति निरूपयतिउप्पादो य विणासो विज्जदि सव्वस्स अट्ठजादस्स उत्पादश्च विनाशश्च विद्यते तावत्सर्वस्यार्थजातस्य पदार्थसमूहस्य । केन कृत्वा । पज्जाएण दु केणवि पर्यायेण तु केनापि विवक्षितेनार्थव्यञ्जनरूपेण स्वभावविभावरूपेण वा । स चार्थः किंविशिष्टः । अट्ठो खलु होदि सब्भूदो अर्थः खलु स्फुटं सत्ताभूतः सत्ताया अभिन्नो भवतीति । तथाहि - सुवर्णगोरसमृत्तिकापुरुषादिमूर्तपदार्थेषु यथोत्पादादित्रयं लोके प्रसिद्धं तथैवामूर्तेऽपि मुक्तजीवे । यद्यपि शुद्धात्मरुचिपरिच्छित्ति
હવે ઉત્પાદ આદિ ત્રય (ઉત્પાદ, વ્યય અને ધ્રૌવ્ય) સર્વ દ્રવ્યોને સાધારણ હોવાથી શુદ્ધ આત્માને (કેવળીભગવાનને અને સિદ્ધભગવાનને ) પણ `અવશ્યભાવી છે એમ વ્યક્ત કરે છેઃ
ઉત્પાદ તેમ વિનાશ છે સૌ કોઈ વસ્તુમાત્રને, વળી કોઈ પર્યયથી દરેક પદાર્થ છે સદ્ભૂત
परे. १८.
अन्वयार्थः- [ उत्पाद: ] श्रेध पर्यायथी उत्पा६ [ विनाश: च ] ने श्रेध पर्यायथी विनाश [ सर्वस्य ] सर्व [ अर्थजातस्य ] पार्थमात्रने [ विद्यते ] होय छे; [ केन अपि पर्यायेण तु ] वणी श्रेध पर्यायथी [ अर्थ: ] पार्थ [ सद्भूतः खलु भवति ] परेर ध्रुव छे.
૧. અવશ્યભાવી
ટીકા:- જેમ ઉત્તમ સુવર્ણને બાજુબંધરૂપ પર્યાયથી ઉત્પત્તિ જોવામાં આવે છે, પૂર્વ અવસ્થારૂપે વર્તતા વીંટી વગેરે પર્યાયથી વિનાશ જોવામાં આવે છે અને પીળાશ વગેરે પર્યાયથી તો બન્નેમાં (भुजंधमां ने वींटीमा ) उत्पत्ति - विनाश नहि
જરૂર હોનાર; અપરિહાર્ય.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com