________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्रीकुंकुं
संपद्यते निर्वाणं देवासुरमनुजराजविभवैः।
जीवस्य चरित्राद्दर्शनज्ञानप्रधानात्।।६।। संपद्यते हि दर्शनज्ञानप्रधानाचारित्राद्वीतरागान्मोक्षः। तत एव च सरागाद्देवासुर मनुजराजविभवक्लेशरूपो बन्धः। अतो मुमुक्षुणेष्टफलत्वाद्वीतरागचारित्रमुपादेयमनिष्टफलत्वात्सरागचारित्रं हेयम्।।६।।
अथ चारित्रस्वरूपं विभावयति
चारित्तं खलु धम्मो धम्मो जो सो समो त्ति णिद्दिट्ठो। मोहक्खोहविहीणो परिणामो अप्पणा ह समो।।७।।
भूतिस्वरूपं वीतरागचारित्रमहमाश्रयामीति भावार्थः। एवं प्रथमस्थले नमस्कारमुख्यत्वेन गाथापञ्चक गतम्।। ५।। अथोपादेयभूतस्यातींद्रियसुखस्य कारणत्वाद्वीतरागचारित्रमुपादेयम्। अतींद्रियसुखापेक्षया हेयस्येन्द्रियसुखस्य कारणत्वात्सरागचारित्रं हेयमित्युपदिशति-संपज्जदि संपद्यते। किम्। णिव्वाणं निर्वाणम्। कथम्। सह। कैः। देवासुरमणुयरायविहवेहिं देवासुरमनुष्यराजविभवैः। कस्य। जीवस्स जीवस्य। कस्मात्। चरित्तादो चारित्रात्। कथंभूतात्। दंसणणाणप्पहाणादो सम्यग्दर्शनज्ञानप्रधानादिति। तद्यथा-आत्माधीनज्ञानसुखस्वभावे
शुद्धात्मद्रव्ये यन्निश्चलनिर्विकारानुभूतिरूपमवस्थानं
अन्वयार्थ:- [जीवस्य] ®पने [दर्शनज्ञानप्रधानात्] शनशनप्रधान [चरित्रात् ] यारित्रथी [ देवासुरमनुजराजविभवैः ] देवेन्द्र, सुरेन्द्र ने नरेन्द्रन॥ वैभवो सहित [ निर्वाणं] निवाए। [संपद्यते] प्रास थाय छे. (पने सायरित्रथी हेवेन्द्र परेन। वैभवनी मने पीत२॥२॥ यात्रिथी નિર્વાણની પ્રાપ્તિ થાય છે.)
2.st:- शनशानप्रधान यारित्रथी, ते (यारित्र) पीत२॥२॥ होय तो, मोक्ष प्रास. थाय छ; અને તેનાથી જ, જો તે સરાગ હોય તો, દેવેંદ્ર-અસુરેંદ્ર-નરેંદ્રના વૈભવકલેશરૂપ બંધ પ્રાપ્ત થાય છે. આથી મુમુક્ષુએ ઇષ્ટ ફળવાળું હોવાથી વીતરાગચારિત્ર ગ્રહણ કરવાયોગ્ય (ઉપાદેય ) છે, અને અનિષ્ટ इणवा होवाथी सरागयारित्रछोडवायोग्य (हेय) छ.६.
હવે ચારિત્રનું સ્વરૂપ વ્યક્ત કરે છે –
ચારિત્ર છે તે ધર્મ છે, જે ધર્મ છે તે સામ્ય છે; ને સામ્ય જીવનો મોહક્ષોભવિહીન નિજ પરિણામ છે. ૭.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
