________________
३८०
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्री ६६
अथ छिन्नसंयमप्रतिसन्धानविधानमुपदिशति
पयदम्हि समारद्धे छेदो समणस्स कायचेट्ठम्हि । जायदि जदि तस्स पुणो आलोयणपुव्विया किरिया ।। २११।। छेदुवजुत्तो समणो समणं ववहारिणं जिणमदम्हि । आसेज्जालोचित्ता उवदिद्वं तेण कायव्वं ।। २१२ ।। (जुगलं )
प्रयतायां समारब्धायां छेदः श्रमणस्य कायचेष्टायाम्।
जायते यदि तस्य पुनरालोचनपूर्विका क्रिया ।। २९९ ।। छेदोपयुक्तः श्रमणः श्रमणं व्यवहारिणं जिनमते । आसाद्यालोच्योपदिष्टं तेन कर्तव्यम् ।। २१२ ।। [ युगलम् ]
सामायिकस्यैकदेशेन च्युतिरेकदेशच्छेदः, सर्वथा च्युतिः सकलच्छेद इति देशसकलभेदेन द्विधा छेदः। तथोश्छेदयोर्ये प्रायश्चित्तं दत्वा संवेगवैराग्यजनकपरमागमवचनैः संवरणं कुर्वन्ति ते निर्यापकाः शिक्षागुरवः श्रुतगुरवश्चेति भण्यन्ते । दीक्षादायकस्तु दीक्षागुरुरित्यभिप्रायः।। २९० ।। अथ पूर्वसूत्रोक्तच्छेदद्वयस्य प्रायश्चित्तविधानं कथयति - पयदम्हि समारद्धे छेदो समणस्य कायचेट्ठम्हि जायदि जदि प्रयतायां समारब्धायां छेदः श्रमणस्य कायचेष्टायां जायते यदि चेत् । अथ विस्तरः-छेदो जायते यदि चेत्। स्वस्थभावच्युतिलक्षणः छेदो भवति । कस्याम् । कायचेष्टायाम्। कथंभूतायाम्। प्रयतायां स्वस्थभाव
હવે છિન્ન સંયમની પ્રતિસંધાનની વિધિ ઉપદેશે છેઃ
જો છેદ થાય પ્રયત્ન સહ કૃત કાયની ચેષ્ટા વિશે, આલોચનાપૂર્વક ક્રિયા કર્તવ્ય છે તે સાધુને. ૨૧૧. છેદોપયુક્ત મુનિ, શ્રમણ વ્યવહારવિજ્ઞ કને જઈ, નિજ દોષ આલોચન કરી, શ્રમણોપદિષ્ટ કરે વિધિ. ૨૧૨.
अन्वयार्थः- [ यदि ] भे [ श्रमणस्य ] श्रमाने [प्रयतायां ] * प्रयत्नपूर्वऽ [ समारब्धायां ] ऽरवामां आवती [ कायचेष्टायां ] डाययेष्टाने विषे [ छेदः जायते ]
* મુનિને ( મુનિત્વોચિત) શુદ્ધોપયોગ તે અંતરંગ અથવા નિશ્ચય પ્રયત્ન છે અને તે શુદ્ધોપયોગદશામાં વર્તતો જે (હઠ વગ૨નો ) દેહચેષ્ટાદિકસંબંધી શુભોપયોગ તે બહિરંગ અથવા વ્યવહાર પ્રયત્ન છે. [શુદ્ધોપયોગદશા ન હોય ત્યાં શુભોપયોગ હઠ સહિત હોય છે; તે શુભોપયોગ વ્યવહાર–પ્રયત્નપણાને પણ પામતો નથી. ]
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
