________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૩૨૦
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्री
स्पर्शादिचतुष्कस्याविर्भावतिरोभावस्वशक्तिवशमासाद्य पृथिव्यप्तेजोवायवः स्वपरिणामैरेव जायन्ते। अतोऽवधार्यते व्यणुकाद्यनन्तानन्तपुद्गलानां न पिण्डकर्ता पुरुषोऽस्ति।। १६७।। अथात्मनः पुद्गलपिण्डानेतृत्वाभावमवधारयति
ओगाढगाढणिचिदो पुग्गलकायेहिं सव्वदो लोगो। सुहुमेहिं बादरेहिं य अप्पाओग्गेहिं जोग्गेहिं।। १६८ ।।
अवगाढगाढनिचितः पुद्गलकायैः सर्वतो लोकः। सक्ष्मैर्बादरैश्चाप्रायोग्यैर्योग्यैः।। १६८।।
समुत्पद्यन्ते, तथापि स्वकीयाभ्यन्तरसुखदुःखादिरूपपरिणतेरेवाशुद्धोपादानकारणं भवति, न च पृथिव्यादिकायाकारपरिणतेः। कस्मादिति चेत्। तत्र स्कन्धानामेवोपादानकारणत्वादिति। ततो ज्ञायते पुद्गलपिण्डानां जीवः कर्ता न भवतीति।। १६७।। अथात्मा बन्धकाले बन्धयोग्यपुद्गलान् बहिर्भागान्नैवानयतीत्यावेदयति-ओगाढगाढणिचिदो अवगाह्यावगाह्य नैरन्तर्येण निचितो भृतः। स कः। लोगो लोकः। कथं भृतः। सव्वदो सर्वतः सर्वप्रदेशेषु। कैः कर्तृभूतैः। पुग्गलकायेहिं पुद्गलकायैः। किंविशिष्टैः। सुहुमेहि बादरेहि य इन्द्रियग्रहणायोग्यैः सूक्ष्मैस्तद्दग्रहण
યોગ્યતા અનુસાર *સ્પર્શાદિ ચતુષ્કના આવિર્ભાવ અને તિરોભાવની સ્વશક્તિને વશ થઈને પૃથ્વી, પાણી, તેજ ને વાયુરૂપ પોતાના પરિણામોથી જ થાય છે. આથી નક્કી થાય છે કે દ્વિ-અણુકાદિ અનંતાનંત પુદ્ગલોનો પિંડકર્તા આત્મા નથી. ૧૬૭.
હવે (જેમ આત્મા પુદ્ગલપિંડનો કરનાર નથી તેમ) આત્મા પુદ્ગલપિંડનો લાવનાર (પણ) નથી એમ નક્કી કરે છે:
અવગાઢ ગાઢ ભરેલ છે સર્વત્ર પુદ્ગલકાયથી सालो बा२-सूक्ष्मथी, प्रत्ययोग्य-अयोग्यथा.. १६८.
अन्वयार्थ:- [ लोक: ] यो [ सर्वतः ] सर्वत: [ सूक्ष्मैः बादरैः ] सूक्ष्म तम ४ ॥६२. [च] तथा [अप्रायोग्यैः योग्यैः] त्यने अयोग्य तेम ४ उत्पने योग्य [पुद्गलकायैः ] पुसायो (५६१२४ो) 43 [अवगाढगाढनिचितः ] (विशिष्ट रीते.) अपने ॥ भरेको छ.
* સ્પર્ધાદિ ચતુષ્ક = સ્પર્શ, રસ, ગંધ ને વર્ણ. (સ્પર્ધાદિકની પ્રગટતા અને અપ્રગટતા તે પુદગલની શક્તિ
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
